Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2007

Το μειονοτικό της Θράκης

«Αν η συνολική πολιτική μιας χώρας είναι η γνωστή ορχήστρα που τη διευθύνει με τη μπαγκέτα του ο ομώνυμος διευθυντής, τότε και η συμβολική πολιτική είναι οι σολίστ»

Χ. Κ.


Του πρώην Βουλευτή Έβρου Χρήστου Κηπουρού


Α. Εισαγωγή


Ευχαριστώ και εγώ τις ΗΠΑ αλλά για διαφορετικούς λόγους. Όχι σαν αυτούς της μακροημέρευσης που είχαν στο μυαλό τους πρωθυπουργοί, όταν προ δεκαετίας και, ανέπεμπαν τις προς τις ΗΠΑ ευχαριστίες τους. Οι δικοί μου λόγοι είναι σαν εκείνους που ενέπνεαν το Λυσία κατά την εκφώνηση του υπέρ αδυνάτου λόγου του. Μάλιστα αποτέλεσαν την αιτία όχι μόνο για να γεννηθούν μια ή έστω δύο αλλά τρεις ιδέες και προτάσεις οι οποίες κι αναπτύσσονται στα ισάριθμα μέρη της νέας τριλογίας σχετικά με το μειονοτικό της Θράκης και την Αμερικανική θέση περί Τουρκικής μειονότητας.


Το πρώτο μέρος αποτελεί ένα προσχέδιο επιστολής, ενός e-mail, που θα μπορούσε να αποτελέσει βάση να στείλουν παρόμοια και άλλοι συμπατριώτες. Ελλαδίτες αλλά και ομογενείς. Και ακόμη να είχε παραδοθεί με βάση βέβαια και τα διπλωματικά θέσμια, από την Ελληνίδα Υπουργό Εξωτερικών, στον Αμερικανό Πρεσβευτή. Δεν θα είχε νομίζω καμιά σημασία αν ήταν «υπογεγραμμένη διακοίνωση» ή ρηματική. Η ουσία ήταν και είναι να μπορεί να υπερασπιστεί τα Ελληνικά συμφέροντα, και βέβαια την πραγματικότητα. Και στην περίπτωση αυτή, τα γραπτά τα οποία ως γνωστό μένουν, μπορούν να αποδώσουν καρπούς. Γιατί υπάρχει και ένας κανόνας στη ζωή και την ιστορία. Βρίσκουν συνήθως και κάνουν, όσοι κάνουν.


Τα λέω αυτά διότι το πρώτο κείμενο με ένα πολύ φυσιολογικό και λογικό τρόπο καταλήγει, όπως θα διαπιστώσει και ο αναγνώστης, στη χρήση της αποδεδειγμένης αυτοχθονίας των Πομάκων, ως ιδιαίτερα σοβαρού λόγου ώστε να θεωρηθεί ο όρος «τουρκική μειονότητα» τουλάχιστον άδικος για τις υπόλοιπες δύο μειονότητες αλλά και για την ίδια την ιστορία, την αλήθεια και την πραγματικότητα.


Στο δεύτερο μέρος εκτίθεται επίσης αποδεικτικά η πολιτική γύμνια των στερεότυπων επιχειρημάτων της επίσημης πολιτικής Ελλάδας αφού ακόμη και μια χονδροειδής

πολιτική παιδεία, μπορεί πολύ εύκολα να φέρει σε δύσκολη θέση τις «θέσεις» της. Καλά και άγια είναι τα διαβήματα αλλά αν δεν έχουν διανοητικό, πολιτικό και ηθικό αντίκρισμα, δεν λένε απολύτως τίποτε. Δεν φτάνει μόνο να έχει κανείς το δίκαιο με το μέρος του. Ιδίως όταν αγνοεί πώς να τοποθετεί τα ζητήματα. Και σε ό,τι αφορά το ζήτημα των μειονοτήτων της Θράκης, ο τρόπος με τον οποίο εκτίθεται εκ μέρους της χώρας μας ούτε καν τα «σκέφτομαι και γράφω» του Δημοτικού Σχολείου δεν μπορεί να φτάσει σε ποιότητα.


Το λέω αυτό γιατί απουσιάζει και αυτή ακόμη η απλή, απλούστατη λογική. Η μόνη λογική που υπάρχει, αν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι λογική, είναι ο αφοπλισμός από το όπλο του αυτοπροσδιορισμού. Η άρνηση να εφαρμοστεί ακόμη και μεμονωμένα στον Πομάκο και το Ρομ. Αυτό διότι οι κύριοι φορείς πολιτικής, τα πολιτικά κόμματα και οι τοπικοί τους εκπρόσωποι σιγούν. Λες και πρόκειται για απαγορευμένες λέξεις. Οπότε και ο Κεμαλισμός αλωνίζει κανονικότατα. Κάτι που γίνεται επί δεκαετίες.


Και σαν να μην έφτανε αυτό, και ενώ το διεθνές πολιτικό και νομικό περιβάλλον, αν μη τι άλλο αδυνατίζει τη χρήση του όρου «μουσουλμανική μειονότητα», η επίσημη πολιτική Ελλάδα συνεργεί στην πολιτισμική Πομακοκτονία. Αν δε δεν το κάνει, τότε γιατί δεν το έθεσε στον Αμερικανό Πρεσβευτή; Και γιατί και η αντιπολίτευση δεν το πρότεινε να γίνει; Γιατί; Αν μη τι άλλο, η δήλωση των επισήμων της χώρας του, περί της τουρκικής μειονότητας εκτός από τη χρήση του αδόκιμου αυτού όρου, ήταν και μια ευκαιρία να θέσει η Ελλάδα το ζήτημα των Πομάκων. Εγώ ναι μεν το θέτω, όμως μόνο ηθική αξία μπορεί να έχει αυτό που κάνω.


Τέλος στο τρίτο μέρος επεξεργάζομαι μια ακόμη ιδέα που ενέπνευσε η Αμερικανική δήλωση. Άσχετη αλλά και πολύ σχετική. Μιλώ για την ιδέα κατάθεσης στεφανιού στο μνημείο προς τιμή της Συμφωνίας της Λοζάνης στο Κάραγατς Αδριανούπολης, με Ελληνική πρωτοβουλία. Μπορεί εκ πρώτης όψεως να ξενίζει αλλά αν κανείς ψάξει το θέμα στις εσωτερικές σελίδες, μόνον οφέλη θα διαπιστώσει και θα απαριθμήσει. Οφέλη που είναι σαφώς καλύτερα από τις οφειλές. Πόσο μάλλον τις ληξιπρόθεσμες του είδους.


Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προσφέρεται δια πάσα νόσο. Ούτε υπάρχει χώρα μέλος της που να μην επεξεργάζεται και να μη χρησιμοποιεί τη συμβολική πολιτική. Σημαντικά κομμάτια της τα βλέπει κανείς μέχρι και να εισβάλουν στην ημερήσια διάταξη, ακόμη και των κορυφαίων θεμάτων των συγκεκριμένων χωρών. Αν η συνολική πολιτική μιας χώρας είναι η γνωστή ορχήστρα που τη διευθύνει με τη μπαγκέτα του ο ομώνυμος διευθυντής, τότε και η συμβολική πολιτική είναι οι σολίστ. Και φυσικά δεν είναι μόνο ένας. Στη δική μας χώρα από πολλών ετών γίνεται ακριβώς το ανάποδο. Ενώ ο χειρισμός των συμβόλων αποτελεί τελικά την πεμπτουσία της πολιτικής, εδώ, στην πατρίδα του Περικλή αλλά και του Θουκιδίδη, όχι μόνον εντάξεις συμβολικής πολιτικής στην ατζέντα δεν συναντά κανείς αλλά αντίθετα αλλεπάλληλες εκτρώσεις. Επόμενα και εκτρώματα ιδεών και πολιτικής.


Εκεί που έκανε κάτι η Ελλάδα που όμως οφείλει πολλά περισσότερα και που είναι το ζήτημα της κοινωνικής ισοκρατίας απέναντι σε όλες τις μειονότητες, κάθε παρόμοια κίνηση επιπλέον είναι και ένα έργο Δημοκρατίας. Επί του προκειμένου η Τέταρτη. Αυτή είναι και το μεγάλο συλλογικό όσο όμως και Ατομικό όπλο της χώρας κατά του Κεμαλισμού και του παρεμπίπτοντος σήμερα Μπουσισμού αλλά και αύριο, του Κλιντονισμού και του όποιου Κλυδωνισμού σχεδιάζεται, όπως επιχειρεί η πρόσφατη Αμερικανική ενέργεια. Εγώ πάντως εκτός από πρόκληση, που αναμφισβήτητα είναι, τη βλέπω και σαν μια ακόμη αιτία αν όχι και ως ευκαιρία ώστε να επισπεύσει η χώρα το πέρασμα από την Τρίτη στην Τέταρτη Δημοκρατία {1}. Το μόνο που με ανησυχεί είναι αυτό. Και όχι βέβαια αβάσιμα.

____________


Σημείωση {1}, Χρήστος Κηπουρός, Τέταρτη Δημοκρατία, βλέπε την ιστοσελίδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης,
http://alex.eled.duth.gr/kipouros/



Εικόνα κύρια: Σύνθεση συγγραφέα, «ένας ακόμη Θράκας Ιππέας. Ο Γέρων Πομάκος»
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο Γρ. Αζορίδη, Ορεστιάδα. Το φόντο της κυρίας εικόνας είναι από προηγούμενη εργασία του συγγραφέα,
Εικόνα εφεδρική: Πομακοπούλα σε σχολείο του Έβρου,
Πηγή: ο. π.,
Εικόνες Μέρους 2, ο. π.,
Εικόνες Μερών 1 & 3: Αρχείο συγγραφέα,







1. Ευχαριστώ και εγώ τις ΗΠΑ

Μια επιστολή μου προς τις ΗΠΑ, μέσω του εδώ Πρεσβευτή τους, θα μπορούσε να λέει και τα εξής: «Παρά τα περί του αντιθέτου λεχθέντα εγώ βρίσκω θετικό το ενδιαφέρον σας για την Τουρκική μειονότητα της Θράκης. Όμως θα έπρεπε επίσης να δειχθεί και ένα ανάλογο ενδιαφέρον για τους Πομάκους, όπως βέβαια και τους Ρωμά της Θράκης. Οι οποίοι και αν ακόμη σε αντιδιαστολή με τις αναφερόμενες ως μη μουσουλμανικές μειονότητες της Τουρκίας, χαρακτηρίζονται στη συνθήκη της Λοζάνης σαν θρησκευτική οντότητα, διαβιούν στη Θράκη, ακόμη επί Ρωμανίας {Βυζαντινών}. Ειδικά οι Πομάκοι ζουν εδώ, από την εποχή ακόμη του Ορφέα, αλλά και πιο πριν. Είναι βέβαια δικαίωμα σας ακόμη και η επιλεκτική προτίμηση. Μόνο που είναι σαν να αποσιωπάτε παντελώς την ιστορία, τον πολιτισμό και ακόμη και την ύπαρξη των Ινδιάνων της Αμερικής. Όχι μόνο τις εις βάρος τους αλλεπάλληλες γενοκτονίες από τους προγόνους σας αλλά και την ύπαρξη των εναπομεινάντων Ιθαγενών. Γιατί και οι Πομάκοι είναι οι Ινδιάνοι των Βαλκανίων και παρόλο που είναι οι αρχαιότεροι και αυτόχθονες Θράκες και Βαλκάνιοι εντούτοις έχουν εναπομείνει λίγες μόλις εκατοντάδες χιλιάδες χωρίς να έχουν ακόμη εκτουρκιστεί. Το μόνο παρηγορητικό σημείο είναι ότι όντας αυθεντικές πολιτισμικές συνιστώσες που ζουν σε Ελλάδα -κάποιες δεκάδες χιλιάδες- πολύ δε περισσότερες στη Βουλγαρία και λιγότερες στη Ρουμανία, μπορούν στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επανασυνδεθούν. Ακόμη και να επαναπομακοποιηθούν. Και ίσως αργότερα κάτι ανάλογο να συμβεί και με τον άγνωστο αριθμό των εκατοντάδων χιλιάδων Πομάκων της σημερινής Τουρκίας, όταν θα εκδημοκρατιστεί και ίσως ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μη κάνετε όμως λανθασμένους συνειρμούς, του τύπου: όπως οι Ινδιάνοι έχουν εξαμερικανιστεί έτσι κaι οι εναπομείναντες Πομάκοι ας εκτουρκιστούν. Όχι μόνο γιατί, και αν ακόμη η Τουρκία είναι Βαλκανική, τα Βαλκάνια δεν είναι Τουρκικά, αλλά γιατί ο σεβασμός στην πολυπολιτισμικότητα όσο και οι ίδιες οι Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες επιβάλουν να παραμείνουν Πομάκοι. Ούτε να εκβουλγαρισθούν ούτε να εξελληνιστούν ούτε βέβαια και να εκτουρκιστούν. Αρκετές πολιτισμικές γενοκτονίες έχουν άλλωστε υποστεί στη μακραίωνα διαδρομή τους. Άλλες φορές στη γλώσσα, άλλες στη θρησκεία και στον δια αυτής εκτουρκισμό τους. Ας μην επεκταθώ στη συνέργεια της δικής μου πατρίδας στον δια της πολιτικής εκτουρκισμό. Τι να πω. Να πω μόνο ότι σε περίοδο όπου παντού ανεγείρονται Μουσεία ιστορικών λαών, έστω και αν παραπέμπουν σε μια παροιμία μας: «να σε κάψω Γιάννη, να σε αλείψω λάδι» -μιλώ για τη δική σας πατρίδα και το Μουσείο του Ινδιάνικου Πολιτισμού, όπως επίσης μιλώ για τον Καναδά, όπου ήδη υπάρχει, αλλά και αλλού- θα ανέμενε κανείς να ανεγερθεί επίσης και στη Θράκη ένα αντίστοιχο Μουσείο Πομακικού Πολιτισμού. Άλλωστε το πόσο αρχαίος λαός είναι οι Πομάκοι, φαίνεται και από το ότι οι γυναίκες Πομάκισσες που και σήμερα ακόμη σταυρώνουν προτού να ψήσουν το ζυμωτό ψωμί, δεν το κάνουν βέβαια επειδή πριν να εξισλαμιστούν ήταν Χριστιανές -που έχει όντως συμβεί και αυτό- αλλά κυρίως γιατί έβλεπαν από το 1100 π.Χ. και από πιο πριν ακόμη, τις Ορφικές βραχογραφίες {1} με το πλήθος των σταυρικών συμβόλων αφού οι τελευταίες ήταν επάνω στο δρόμο τους. Και οι οποίες ευτυχώς σώζονται και σήμερα ευρισκόμενες δίπλα στο Πομακικό Χίλγια, στη νοτιοανατολική υπώρεια της Ροδόπης, και που ο οιοσδήποτε, μπορεί να τις επισκεφτεί. Πόσο μάλλον ο Πρεσβευτής μιας μεγάλης φίλης χώρας, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ελλάδα είναι άλλωστε μια ανοιχτή χώρα. Προς τι λοιπόν τα κλειστά οχήματα, τα γνωστά και ως βαν στη Θράκη; Από την άλλη πάλι, σας οφείλω και ευχαριστίες αφού χωρίς τη δήλωσή σας περί Τουρκικής μειονότητας δεν θα υπήρχε η σημερινή επιστολή».

Σημείωση {1}, Χρήστος Κηπουρός, Pomaki, Πομάκοι, Pomaks, Pomatski, Pomaklar, βλ. ιστοσελίδα Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης,
http://alex.eled.duth.gr/kipouros/
2. Το μειονοτικό της Θράκης


Αν το τρίγωνο Ελλάδα, Τουρκία, ΗΠΑ παραπέμπει σε κάτι αυτό είναι το σκαληνό τρίγωνο. Το γνωστό με τις άνισες πλευρές αλλά και το χωλό, το ανώμαλο, το άνισο, το ακανόνιστο, όπως γράφουν τα λεξικά της αρχαιοελληνικής για το συγκεκριμένο λήμμα «σκαληνός- η- ον». Ναι μεν, όπως δείχνει η ιστορία αλλά και το παρόν, με άλυτο το Κουρδικό, τα Αμερικανικά συμφέροντα δεν ταυτίζονται με τα Τουρκικά στην ευρύτερη περιοχή, όμως αυτό δεν εμποδίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες προτού χρυσώσουν το χάπι στη γνωστή τουρκική πλεονεξία, να στέλνουν το λογαριασμό να εξοφληθεί από τον Ελληνισμό. Να πληρώσει αυτός τα σπασμένα με τις αναγκαίες τουρκικές αποζημιώσεις. Άλλες φορές με σχέδια, όπως του Annan στη Μεγαλόνησο, άλλες με την ενεργειακή Ελλάδα να γίνεται, αν δεν έχει γίνει ενεργειακό εξάρτημα της Τουρκικής μηχανής.


Κάτι ανάλογο καλλιεργείται με την πρόσφατη Αμερικανική δήλωση, περί τουρκικής μειονότητας στη Θράκη. Πέραν της ισχύος των διεθνών συνθηκών, όπως εκείνη της Λοζάνης, η συγκεκριμένη δήλωση παραμορφώνει την ιστορική πραγματικότητα αλλά και την αλήθεια αφού αποσιωπά τις υπόλοιπες μειονότητες της Θράκης. Τους Πομάκους {1} και τους Ρωμά {2}. Η αποσιώπηση είναι αυτή που έπρεπε να ενοχλεί κι όφειλε να επισημαίνεται από την Ελλάδα, όταν διατυπώνονται παρόμοιες πολιτικές εκφράσεις, που σαφώς, όπως η συγκεκριμένη, αποτελούν καταθέσεις στην τράπεζα των αποσταθεροποιητικών, υπέρ της Τουρκίας, εξελίξεων.


Από την άλλη, η επίσημη Ελλάδα δίνει τη γνωστή της απάντηση. Παραπέμπει στη συμφωνία της Λοζάνης παθητικά ενώ παράλληλα είναι η ίδια που και σε αυτό ακόμη το πεδίο παραβαίνει εις βάρος της την εν λόγω συνθήκη που επικαλείται. Όμως και αν ακόμη δεν ήταν έτσι τα πράγματα και δεν ίσχυε η συγκεκριμένη συνθήκη, πάλι υπήρχε τρόπος να διακονηθεί η ιστορική αλήθεια, το δίκαιο αλλά και να αποτυπωθεί η ίδια η ιστορική όσο η σημερινή πραγματικότητα Θα αρκούσε ένα πράγμα. Η ίδια η πολιτική Αθήνα μετά των εν τη Θράκη κανακάρηδών της να μην αποσιωπά και αυτή, όπως οι ΗΠΑ και όπως και η Τουρκία, την ύπαρξη των Πομάκων και των Ρωμά.


Ας το θέσω όμως και διαφορετικά. Ακόμη και να κάνω το συνήγορο του διαβόλου, όπως θα έλεγε για το Bush, ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας, που τώρα μετά και από τις ενδιάμεσες Αμερικανικές εκλογές, θα λέει φαντάζομαι, «ο διάβολος είναι γυμνός», κατά το «ο βασιλιάς είναι γυμνός». Και που εγώ βλέποντας τα επινίκια μετά των υποκριτικών ασπασμών των λεγόμενων Δημοκρατικών και των εξ αυτών ζευγών, θα πρόσθετα ότι και ο διάδοχος είναι γυμνός, κι ολόκληρο επίσης το ανάκτορο αυτής της πιο αδύναμης υπερδύναμης στην παγκόσμια ιστορία. Και οπότε φαντάζεται κανείς τη δύναμη που έχουν τα ανά την οικουμένη διαπιστευμένα της πολιτικά και διοικητικά βαποράκια, τα οποία ο Hugo Chavez θα αποκαλούσε διαβολάκια. Είτε βρίσκονται στην Κομισιόν είτε σε κάποιες χώρες μέλη της Ε.Ε., όπως η δική μας, όπου και το πιο δόκιμο όνομα θα ήταν τα Κεμαλάκια.


Γιατί ανεξάρτητα από την αποσιώπηση που έλεγα και ανεξάρτητα από το εάν όλη η Ελλάδα γνωρίζει ότι, π.χ. η συμπαθής Γκιούλ Καραχασάν είναι Πομάκισσα, και μόνο ο Γιώργος Παπανδρέου δεν το έχει πει, αν στη Θράκη υπάρχουν Πομάκοι και Ρωμά, που υπάρχουν, τότε υπάρχουν και Τούρκοι. Ας μιλούσαν τότε οι ΗΠΑ και οι όποιες ΗΠΑ περί Τουρκικής μειονότητας. Δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Όλοι θα καταλάβαιναν ότι η αναφορά γίνεται για τμήμα των μειονοτήτων αν μάλιστα δεν το απέφευγαν οι ίδιες οι ΗΠΑ, αφού ως μη όφειλαν θα παρέλειπαν τις άλλες μειονότητες.


Γιατί παρατηρεί κανείς και μια ακόμη αντίφαση σε ένα εθνικόφρον μεν, πλην όμως βλακώδες αν δεν είναι κουτοπόνηρο και ευάλωτο διακομματικό μπλοκ, έστω και αν είναι ευάριθμο. Το οποίο από τη μια διατείνεται ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει μόνο τη μουσουλμανική μειονότητα. Από την άλλη όμως μιλάει και περί Πομάκων. Ε, δεν συμβιβάζονται μεταξύ τους αυτά τα δύο. Δεν γίνεται. Γιατί θα τους ρωτήσει κανείς, τι είναι οι υπόλοιποι, αν από την μουσουλμανική μειονότητα, για την οποία ομιλούν, αφαιρεθούν οι Πομάκοι και οι Ρωμά, για τους οποίους επίσης ομιλούν; Ε, λοιπόν δεν γίνεται να υπάρχουν Πομάκοι, και από την άλλη να υπάρχει μόνο η μουσουλμανική μειονότητα. Είναι μια θέση που τελικά αν είναι κάτι, πέραν από τα υπόλοιπα, είναι ένα φύλλο συκής και μάλιστα διάτρητο. Γιατί και εδώ δεν είναι λίγοι αυτοί που είναι γυμνοί. Όπως και η πολιτική και η επιχειρηματολογία τους είναι διάτρητες.


Υπάρχει όμως και το εξής. Η ιστορία έδειξε ότι οι εκ των πολιτικών κομμάτων από την Αθήνα και πιο πολύ, οι ίδιοι οι τοπικοί εκπρόσωποι που χρησιμοποιούν τον όρο μουσουλμάνοι ή μουσουλμανική μειονότητα, από τη μια αποκαλύπτουν μεν τη διακομματική εθνικοφροσύνη τους, από δε την άλλη όμως αποφεύγουν να πουν την αλήθεια για να μη δυσαρεστήσουν τον κατοικοεδρεύοντα στην περιοχή Κεμαλισμό. Ο οποίος μεταξύ άλλων χρησιμοποιεί τον όρο «τουρκομουσουλμανική μειονότητα» μόνο και μόνο για να παρακάμψει την ύπαρξη των Πομάκων και δευτερευόντως των Ρωμά, μέσα από αυτό το συγκεκριμένο εφευρεθέν εθνικοθρησκευτικό υποκατάστατο.


Από τη στιγμή που τα πολιτικά κόμματα αποσιωπούν τη λέξη «Πομάκοι» και τη λέξη «Ρωμά», και φέρονται παθητικά κάθε φορά που κάποιος τρίτος εντός ή και εκτός Ελλάδας μιλήσει για τουρκική μειονότητα, εξ αντικειμένου είναι σαν να συνεργούν στην πολιτισμική γενοκτονία των Πομάκων και ταυτόχρονα να προωθούν πολύμορφα την τουρκοποίηση των μειονοτήτων της Θράκης. Επιπλέον κοτσάρουν επιλεκτικά τον αυτοπροσδιορισμό, όπως έκανε παλιότερα ο Γιώργος Παπανδρέου, και μόλις χθες η κυρία Μπακογιάννη, και η διαδικασία τουρκοποίησης καλά κρατεί με τις ευλογίες της εκάστοτε επίσημης Ελλάδας.


Σε επίρρωση όλων αυτών έρχεται και ο χώρος των ακατέργαστων εκείνων μυαλών που κινούνται στη σφαίρα του εθνικισμού και μιλάνε για Έλληνες μουσουλμάνους αλλά που εξ αντικειμένου παίζουν το ρόλο πλυντηρίου, όντας άλλωστε και οι μόνιμοι
προσκεκλημένοι των Μέσων όταν πρόκειται να γίνει κάποια συζήτηση για τα εθνικά. Δεν είναι διαφορετική η δράση των προοδευτικών εκείνων χώρων και ομάδων που ενσωματώνουν όλες τις μειονότητες σε μια, και συγκεκριμένα, την τουρκική. Όπως δηλαδή και η Τουρκία και οι ΗΠΑ. Αριστεροί μεν, Κεμαλιστές δε. Επίσης και με τον Bush. Όπως το ίδιο έκαναν και με το σχέδιο Annan. Εκ των οποίων κάποιους τα Μέσα των Αθηνών παρουσιάζουν και ως το νέο, μετά τις πρόσφατες Δημοτικές.


Απέναντι στην πολιτική αυτή πραγματικότητα βλέπει κανείς και άλλη μια υποκριτική
συμπεριφορά εκ μέρους της επίσημης πολιτικής Ελλάδας. Αυτό συμβαίνει κάθε φορά που γίνεται λόγος για τουρκική μειονότητα. Είτε γίνεται υπό την μορφή ανάδρασης -αν δεν βρίσκουν και κάνουν, όπως πρόσφατα έκαναν οι ΗΠΑ- είτε όταν το θέτει με επίταση και κυρίως το απεργάζεται με το γνωστό υπόγειο τρόπο, η ίδια η γειτονική χώρα. Τότε και πάλι η απάντηση είναι η ίδια τετριμμένη και στερεότυπη, πλην όμως μόνο για τα μάτια. Γιατί από πίσω άλλα λαμβάνουν χώρα. Τα χαρτιά παίζονται κάτω από το τραπέζι. Μάλιστα με σημαδεμένη την τράπουλα και με μάνα να είναι πάντοτε ο ίδιος ο Κεμαλισμός. Για αυτό και εγώ έγραψα το άρθρο «Η κάλπη στη Θράκη δεν μένει ποτέ έγκυος». Μπορώ σήμερα να προσθέσω: Διότι κάνει συνεχώς εκτρώσεις.


Αν η Ελλάδα δεν υπέστη ακόμη Βατερλό στο μειονοτικό, αυτό οφείλεται κυρίως στο γνωστό τουρκικό ταμάχι που δεν έχει όρια. Και επίσης στις ίδιες τις μειονότητες της Θράκης, ακόμη και στην τουρκική μειονότητα που τα γνωρίζει όσα γίνονται όπως και τους λόγους, για τους οποίους λογικό είναι να μη συμφωνεί πάντοτε. Και φυσικά στη δειλή έστω Πομακική άνοιξη, την οποία βέβαια η Ελλάδα ποτέ δεν είδε με καλό μάτι.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Θρακικοί άρχοντες συμβάλουν με κάθε δυνατό τρόπο στην τουρκοποίηση του κατά τα άλλα αρχαίου αυτού Θρακικού φύλου. Αντιλαμβάνεται κανείς την τύχη μιας πρότασης για Πομακικό Μουσείο, που όμως εγώ την κάνω.



Επιμύθιο

Αν η Ελλάδα έστω κατά τα τελευταία χρόνια προωθούσε τον αυτοπροσδιορισμό σε όλες τις μειονότητες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και δεν τον περιόριζε στην τουρκική, όπως κάνει κατά σύστημα, σήμερα θα είχαμε ένα μεγάλο Πομακικό διανοητικό και πολιτισμικό ρεύμα. Και ένα ανάλογων βέβαια διαστάσεων για τους Ρωμά. Ακόμη και η τουρκική μειονότητα θα ακολουθούσε το δρόμο του εκδημοκρατισμού και της αποκεμαλοποίησης. Το αν δεν έχουν γίνει όλα αυτά, δεν φταίει και λίγο η Ελλάδα που αντί μια αληθινής κοινωνικής ισοκρατίας απέναντι σε όλες τις μειονότητες, και αντί μιας πολιτικής Δημοκρατικής παιδείας σαν αυτή που περιγράφω σε γραπτά κατά την τελευταία εικοσαετία, ακολουθεί την ίδια πεπατημένη, αναπαράγοντας πολιτικές συνθήκες μιας ιδιότυπης τουρκοκρατίας στην περιοχή.

Σημειώσεις


{1}, Χρήστος Κηπουρός, Pomaki, Πομάκοι, Pomaks, Pomatski, Pomaklar, βλέπε την ιστοσελίδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης,
http://alex.eled.duth.gr/kipouros/


{2} ο. π., Ρωμά, Τσιγγάνοι, Γύφτοι, Κατσίβελοι, ο. π.,

3. Κάραγατς Αδριανούπολης.
Το λεγόμενο μνημείο προς τιμή
της Συμφωνίας της Λοζάνης.


Δεν θα επεκταθώ βέβαια στο γιατί ανεγέρθηκε στη συγκεκριμένη πόλη, και μάλιστα πρόσφατα. Στην κάποτε αυτή Γλυφάδα της Αδριανούπολης αλλά μαζί και μητέρα της Νέας Ορεστιάδας. Ούτε στο γιατί έγινε τόσο πολύ «κατόπιν εορτής». Ούτε βέβαια τι σημαίνει η ίδια η συνθήκη για την Τουρκία, όσο για την Ελλάδα, αλλά και άλλους ιστορικούς Μικρασιατικούς λαούς, και λαούς της Ανατολίας. Ούτε καν στο είδος του σεβασμού προς τη συμφωνία, της οποίας ένα έστω άρθρο δεν υπάρχει, που να έχει εφαρμοστεί ποτέ από την γειτονική χώρα.


Όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά. Από το πώς η Τουρκία προσάρτησε το Μάιο του ‘23 {!} το μέρος αυτό της Δυτικής Θράκης, το οποίο συναποτελούσαν το Κάραγατς, η παλιά Βύσσα και η παλιά Καβύλη, έως την τραγική κατάληξη του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου. Το ότι δηλαδή αφού προηγούμενα τους έθεσε πολύμορφα εκτός, έστησε και μνημείο προς τιμή της συνθήκης που τους προστάτευε {!}. Μιλώ για τα άρθρα 37 έως 45 με το γενικό τίτλο Προστασία των Μειονοτήτων της Συμφωνίας της Λοζάνης. Γιατί το ανέγειρε; Διότι άλλα είχε στο νου για τη συνέχεια. Δεν στόχευε απλά μόνο στην παραχάραξη της ιστορικής μνήμης ή την περιύβριση του «συλλογικού νεκρού» αλλά και του εναπομείναντος ζωντανού, πλην όμως από δεκαετιών τελούντος υπό συστηματικό στραγγαλισμό Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η Τουρκία ήθελε το εν λόγω μνημείο, πολιορκητικό κριό της Δυτικής Θράκης διαμέσου των μειονοτήτων της τελευταίας και διαμέσου των εξαρτημένων τοπικών αιρετών της πλειονότητας, με την ίδια σε ρόλους εγγυήτριας δύναμης για τη Συνθήκη και με πρώτη της προτεραιότητα τον εκ του σύνεγγυς παρακολουθούμενο εκτουρκισμό των Πομάκων. Η Ευρώπη Ευρώπη αλλά και ο Κεμαλισμός Κεμαλισμός.


Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Επειδή το κύριο χαρακτηριστικό του μνημείου είναι ότι αποτελεί το σύμβολο της πιο μεγάλης Τουρκικής κουτοπονηριάς, και επειδή σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της Συνθήκης εκ μέρους της Ελλάδας, δεν υπάρχει άρθρο της, το οποίο να παραβίασε η χώρα μας ή μάλλον που να μη παραβίασε σε βάρος της, για αυτό και εγώ λέω το εξής. Να χειριστεί το θέμα μια φορά, έστω και πειραματικά, στα πλαίσια της λεγόμενης συμβολικής πολιτικής. Την επόμενη δηλαδή φορά, κατά την οποία η Τουρκία θα θέσει εκ νέου θέμα τουρκομουσουλμανικής, όπως την αποκαλεί για προφανείς λόγους μειονότητας, η Ελλάδα, μεταξύ των άλλων, αφού επαναλάβει το σεβασμό της στη διεθνή συνθήκη και την πρόθεσή της να τον επιβεβαιώνει στο διηνεκές έμπρακτα και με βάση όλες τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες, να προτείνει να προβεί η ίδια σε μια συμβολική κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του Κάραγατς.


Αν η υλοποίηση της συγκεκριμένης ιδέας από έναν Έλληνα επίσημο θα δείξει στη διεθνή κοινότητα όχι μόνο το σεβασμό που η χώρα τρέφει προς τις διεθνείς συνθήκες και προς τη συγκεκριμένη, για την οποία κατηγορείται κατά καιρούς από διάφορους, από την άλλη, θα αποκαλύψει τόσο την υποκριτική ενέργεια ανέγερσης του μνημείου, όσο και θα επιτύχει στην πράξη την ουσιαστική αχρήστευση της όποιας τουρκικής μελλοντικής επένδυσης. Επιπλέον θα παραδώσει ένα μάθημα για το πως ο ιστορικός ένοχος δεν μπορεί πάντα να γίνεται και τιμητής. Φαντάζομαι δε ότι δεν θα σπεύσει κανείς και πει ότι είναι αμφιλεγόμενη πράξη ή ακόμη και μια Ελληνική περιύβριση.


Γιατί αν είναι κάτι, πέραν των άλλων, είναι μια έμπρακτη συγνώμη της Ελλάδας από το συλλογικό της νεκρό που έλεγα και που τον εγκατέλειψε απολύτως απροστάτευτο. Όπως βεβαιότατα και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αν δε κάποιος αντιπαραθέσει τις επί πολλά έτη τώρα συχνές επισκέψεις Ελλήνων επισήμων στο Φανάρι, ας έχει κατά νου και μια δεύτερη ανάγνωση. Γιατί χρειάζεται να γίνεται και αυτή στην πολιτική. Μιλώ για την χρήση των επισκέψεων ως άλλοθι μετάβασης και παρουσίας στην Τουρκία του Κεμαλισλαμισμού που για κάποια εκ της πολιτικής ημεδαπά πρόσωπα, στερείται κάθε μέτρου. Δεν μιλώ βέβαια για την προτεινόμενη κατάθεση. Εξαιρείται, όσες φορές και αν αυτό χρειαστεί. Πέραν των άλλων είναι η μόνη που προωθεί την αληθινή ειρήνη και τη φιλία.


Ακόμη και αν για κάποιους οι οποίοι βρίσκονται στον αντίποδα των προηγούμενων θιασωτών του Κεμαλισμού, υπάρχει ένα «πλην», που παραπέμπει στη Μικρασιατική καταστροφή, και που οφείλει κανείς να προσθέτει και την παλατιανή προβοκάτσια που την κυοφόρησε μετά των πολλών άλλων φίλων της, τα «συν» είναι τόσα που η κίνηση αξίζει τον κόπο. Εκτός κι αν κάποιος δεν δει κανένα ή δεν βλέπει γενικώς, και επιμείνει στο «πλην», αναγνωρίζοντας όμως εξ αντικειμένου, από την άλλη, ρόλους μοναδικού θεματοφύλακα ως προς την συμφωνία της Λοζάνης, στην Τουρκία. Κάτι που η ίδια προετοιμάζει μεθοδικά, με παράλληλη μουσειακή στήριξη του μνημείου, στην ίδια πόλη του Κάραγατς. Θα ανέμενα λοιπόν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από τους όποιους συνηγόρους του Κεμαλισμού να εξηγήσουν τα του μνημείου που λέω, με άλλο τρόπο. Όπως και από τους αρνητές της όποιας ανάληψης πρωτοβουλιών, σαν αυτή που αναπτύσσω. Από αμφότερα τα «ρεύματα».


Γιατί πατριωτισμός δεν είναι βέβαια μόνον η αγάπη προς την πατρίδα. Στη γη που κάποτε σύμφωνα με τη μυθολογία λατρεύονταν και ως θεά. Και τα ζώα αγαπούν τις πατρίδες τους. Αν δε θέλει κανείς, ας δοκιμάσει να πλησιάσει προς τις φωλιές τους. Αυτό που διαφοροποιεί τον άνθρωπο από τα ζώα είναι ως γνωστό το μυαλό και η λογική. Ούτε είναι πατριωτισμός, όπως λένε άλλοι, η οικονομική δραστηριοποίηση και η ανάπτυξη. Είναι η Παιδεία. Και η αγάπη και η ανάπτυξη και η Παιδεία μετά Δημοκρατικής πολιτικής. Και γιατί χωρίς την πολιτική και ηθική και επόμενα και τη Δημοκρατία, ακόμη και η όποια εξυπνάδα πάει στράφι αν τελικά δεν θα συνιστά διαστροφή.


Ναι μεν διαβάζει κανείς στα γραπτά του Ησίοδου την πρόσκληση των γειτόνων στη χαρά, και που ένας άλλος, ο πρώτος Ρωμαίος Ρωμιός -μιλώ για το γνωστό Ιουλιανό- ήλθε να την αντικαταστήσει με την πρόσκληση στους φίλους, προσδοκώντας σε ένα φιλικό think tank τον καλύτερο χειρισμό της εξουσίας, όμως κι οι σημερινές εταιρίες που συμβουλεύουν τους εν Ελλάδι πολιτικούς από τη μια θεοποιούν το γειτονισμό, από δε την άλλη αν προωθούν κάτι αυτό είναι η γνωστή μακιαβελιακή αφιλία. Μόνο για την πολιτική, την ηθική και τη Δημοκρατία δεν έχουν να πουν κάτι. Πόσο μάλλον για τη φιλία που γεννάει η Δημοκρατία. Φιλία εν Δημοκρατία.
Και οι πρώτοι, που έλεγα λίγο πιο πάνω, έγιναν συνήγοροι του Κεμαλισμού επειδή ακριβώς τους έλειπε η Παιδεία, και επειδή άλλα τους έλεγαν οι συμβουλευτικές τους εταιρείες. Έτσι δημιουργήθηκε η προ αρκετών ετών πολιτική Ελλάδα του συνηγόρου του Τουρκικού φασισμού με την υπόλοιπη διακομματική χώρα να ακολουθεί κατά πόδας. Και η πρώτη διδάξασα πολιτική, τρομάρα της, ήταν η κεντροαριστερή. Και μάλιστα θέτοντας ως βάση ένα σταλινικών προδιαγραφών δίλημμα σύμφωνα με το οποίο: Ή Κεμαλισμός ή Πόλεμος, λες και χάθηκε η Δημοκρατία. Πολεμοχαρής δε όποιος έθετε το δίλημμα ή Κεμαλισμός ή Δημοκρατία. Τα άλλα ήταν αναμενόμενα. Από τα βασιλικότερα του βασιλέως Μέσα που είχαν τη σκυτάλη μέχρι τα πολιτικά πρόσωπα που στη στιγμή ανέβαιναν στην κορυφή, αρκεί να ήταν των συγκεκριμένων προδιαγραφών και που σήμερα πια έχουν κατακλύσει όλους τους χώρους.


Οι δε δεύτεροι, που διαχειμάζουν στις όποιες κομματικές παρυφές, αποκαλούμενοι από τους προηγούμενους εθνικιστές, που επίσης λείπει και από αυτούς ένα εθνικό σχέδιο, πλειοδοτούν μεταξύ άλλων στη σφαίρα της φόρτισης γιατί πέραν των όποιων αισθημάτων αλλά και των ρεφλέξ κόντρας στους προηγούμενους, προσπορίζονται τα πολιτικά οφέλη. Λες και αυτή είναι η δουλειά τους. Μπορεί και να είναι. Κοινός τόπος αμφότερων πάντως των ρευμάτων της εθνικής λεγόμενης αυτής παιδείας, είναι η οποιουδήποτε χρώματος εθνικοφροσύνη. Και Αθηναϊκή και Περιφερειακή, με την κοινωνία ναι μεν να μη συναινεί αλλά και να μην έχει έλθει ίσως ακόμη η ώρα της να δώσει μια καθολική απάντηση. Όσο τώρα αφορά το δικό μου τόπο, όπως βέβαια και τον τόπο πολλών άλλων, κάθε κατηγορίας, προσώπων, που κάποια είναι γνωστά σε εμένα, τα δε περισσότερα όχι, φαντάζομαι ότι είναι μια λιλιπούτεια Δημοκρατία. Όσο είναι το σπίτι. Κοινός δε τόπος είναι η Δημοκρατία που προτείνεται για τη γειτονική χώρα σαφώς αλλά δυστυχώς και για εδώ. Και ναι μεν δεν γίνεται σύγκριση μεγεθών, όμως δεν ισχύει το ίδιο και για την παρενέργεια της εδώ απουσίας, που είναι μέγεθος αντιστρόφως ανάλογο.


Το στεφάνι για το οποίο μιλώ όχι μόνο δεν έχει καμιά σχέση με το γνωστό εκείνο στο μαυσωλείο του γενοκτόνου Κεμάλ αλλά πετυχαίνει το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Και με την ευκαιρία, τι κρίμα που ο Παπανδρέου ήταν στην Αδριανούπολη κατά τις αρχές Μαρτίου του 2000 -επισκέπτεται άλλωστε τακτικά την Τουρκία, και σίγουρα κάθε φορά τις προεκλογικές περιόδους- οπότε και θα μπορούσε να κάνει αυτός την κατάθεση. Θα ήταν δε ο πρώτος αφού το μνημείο μόλις είχε αποπερατωθεί. Δεν το λέω σκωπτικά, επειδή γνωρίζει από τέτοια. Αντίθετα νομίζω ότι θα λειτουργούσε θετικά ενώ θα ήταν και ένα ελάχιστο είδος έμπρακτης αυτοκριτικής για την κατάθεση στεφάνου στον Κεμάλ. Κάτι που δεν θα το έκανε ούτε καν γαλαζοαίματος διάδοχος. Αλλά επιπλέον και κάτι που νομίζω εξ αιτίας του ο Γιώργος Παπανδρέου έψαχνε για πλυντήριο μέχρι και στη Λατινική Αμερική, επισκεπτόμενος συγκεκριμένα τη Χιλή. Όμως αλήθεια τι κοινό μπορεί να υπάρχει μεταξύ Αλλιέντε και Κεμάλ;


Μια δε και ο λόγος για επισκέψεις, με μια τέτοια επίθεση ειρήνης και φιλίας, όπως αυτή που ανέπτυξα σαν σχέδιο, θα μπορούσε να προετοιμάσει η διπλωματική Ελλάδα την εξαγγελθείσα πλην μη πραγματοποιηθείσα ακόμη επίσκεψη του Καραμανλή στη γειτονική χώρα. Ενημερώνοντας η Ελλάδα την πρόθεσή της για τη συγκεκριμένη κατάθεση στεφανιού σε μνημείο, όπως αυτό της τιμής προς τη Συνθήκη της Λοζάνης, πέραν όλων των άλλων θετικών που ήδη τόνισα, πετυχαίνει και κάτι άλλο. Κόβει με το μαχαίρι τον τουρκικό βήχα και ψαλμό περί κατάθεσης στεφάνου στο μαυσωλείο του Κεμάλ, που για κάποιους ημεδαπούς περιέχεται δήθεν στο επίσημο τουρκικό πρωτόκολλο. Και μάλιστα οι ίδιοι άλλες φορές επικαλούνται τον ύστερο Ελευθέριο Βενιζέλο, που βέβαια δεν έχει καμιά σχέση με τον πρώιμο, αλλά και ξεχνώντας τη ρήση του Κρητικού πολιτικού για τα μεγάλα λάθη που κάνουν οι μεγάλοι άνδρες.


Κατά τα άλλα, ένας επιπλέον λόγος που η Τουρκία ανέγειρε τα τελευταία χρόνια το μνημείο αυτό στο Κάραγατς είναι η μελλοντική του κυρίως αξιοποίηση -σε μια άλλη ευκαιρία θα πω και περισσότερα για αυτή- πέραν του ρόλου του θεματοφύλακα των διεθνών συνθηκών που επιφυλάσσει και διεκδικεί για τον εαυτό της, αν δεν το επιχειρεί από καιρό. Απλά λέω πως μπορεί να ακυρωθεί η προοπτική κάθε παρόμοιας χρήσης για αξιοποίηση. Και η κατάθεση η συγκεκριμένη κλείνει πολλές πόρτες.


Αν υπάρχει τέλος κάποιο εις βάρος μας Βατερλό στις σχέσεις με την Τουρκία είναι ο χώρος της συμβολικής πολιτικής. Πότε με τη χρήση των ημερομηνιών, όπως η 19η Μαϊου, πότε με τις φωτογραφίσεις των επισκεπτόμενων, πλην όμως μη σκεπτόμενων, επισήμων της χώρας μας, κάτωθεν του γνωστού υπερμεγέθους πορτρέτου. Να όμως που υπάρχει και ένας χώρος συμβολικής πολιτικής όπου η Ελλάδα μπορεί να πάρει τα επάνω της. Και το πιο σημαντικό είναι ότι η χώρα θα κερδίσει στο συμβολικό πεδίο, ακόμη και στην περίπτωση που η Τουρκία απαντήσει αρνητικά. Το μόνο μειονέκτημα είναι το σπάσιμο του πρωθυπουργικού ταξιδιού προς την Άγκυρα. Όμως και ο Tayip Erdogan έκανε κάτι ανάλογο με τη Θεσσαλονίκη, και μια άλλη φορά με τη Θράκη.


Αυτή είναι μια πολιτική. Μάλιστα είναι και ένα μάθημα στην έμπειρη, κατά τα άλλα, Τουρκία στο πεδίο του χειρισμού των συμβόλων, όπως έλεγε ότι αποτελεί η πολιτική, ένας μεγάλος Ευρωπαίος ηγέτης. Μακάρι να υπάρχουν και άλλες πολιτικές ιδέες να ακουστούν. Το λέω γιατί όλος αυτός ο διάχυτος πολιτικός διακομματικός χώρος κάθε άλλο παρά πολιτικές έχει επεξεργαστεί. Δεν μιλώ μόνο για εκείνους που αναμασούν
τα περί Ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Τουρκίας αλλά και για πολλούς άλλους. Ας μην επεκταθώ. Να μείνω μόνο σε ένα. Να πω ότι η εκ μέρους κάποιων γνωστών για την ιστορία τους Μέσων, χρησιμοποίηση του Κουρδικού ως δολώματος ώστε να πείσουν την Ελληνική κοινή γνώμη ως προς το πόσο απαραίτητη είναι η Ευρωπαϊκή στήριξη του Κεμαλισλαμισμού, μυρίζει πολύ αν δεν βγάζει μάτι.


Δεν ξέρω βέβαια ποια μπορεί να είναι η τελική έκβαση της Συνόδου του Δεκεμβρίου. Αν είναι η παράταση ή το πάγωμα, η αναστολή ή το time out για το οποίο μίλησε και η Αυστριακή Υπουργός των Εξωτερικών και η οποία το μόνο κοινό που έχει με την Ελληνίδα είναι το ύψος. Εκείνο πάντως που ξέρω καλά είναι ότι ένας αχταρμάς του Κουρδικού με τον Κεμαλισλαμισμό, και με ολίγον έστω Bush, είναι μεταοργουελική κουζίνα. Το ίδιο είναι και το «ετεροχρονισμένο» μείγμα τιμής στον Κεμάλ και στον Αλλιέντε. Το οποίο κάνει ακόμη περισσότερο εκρηκτικό η ειρκτή και ο Δεσμώτης του Ίμραλι, που όχι μόνο τον παρέδωσαν αναγκάζοντας με να αποχωρήσω, αλλά και αυτοί έκτοτε σιγούν. Όπως και οι άλλοι.
_________

Θράκη Νοέμβριος 2006,

ΜΕΤΑΠΑΣΟΚ

Προς τη Συντακτική Ομάδα της εφημερίδας «Πολίτης της Θράκης»

Αγαπητοί φίλοι

Αφορμή για την προς δημοσίευση επιστολή μου αυτή στον Πολίτη της Θράκης, που σπεύδω να τον χαρακτηρίσω σαν ένα Δημοκρατικό έντυπο, αποτελεί κάποιο σχόλιο στη σελίδα του συνεργάτη σας κυρίου Τουφεξή, στο προηγούμενο φύλλο, σχετικά με μια πρόσφατη συνέντευξή μου στην τηλεόραση ΔΕΛΤΑ για τα του ΠΑΣΟΚ. Στο σχόλιο αυτό, μεταξύ άλλων, ψέγονταν ο Δημοσιογράφος Σταύρος Παπαδόπουλος γιατί δεν με διέκοπτε και με άφηνε να μιλήσω. Υπήρξαν δε στο εν λόγω γραπτό και πολλά άλλα λογοκριτικά συναφή.


Νομίζω θα συμφωνείτε ότι σε μια Πολιτική χώρα, όπως η ομώνυμη Ελλάδα, όταν οι ιδέες δεν έχουν αντίκρισμα στο θησαυροφυλάκιο της λογικής και της ηθικής, τότε αργά ή γρήγορα αρχίζουν να ευδοκιμούν κάθε μορφής πολιτικές καθώς και άλλες παθογένειες. Κάποιες μάλιστα, όπως αυτές που κατατρύχουν το ΠΑΣΟΚ ή μάλλον το ΜΕΤΑΠΑΣΟΚ, είναι και μεταστατικές. Εκτός δηλαδή από τις γνωστές παιδικές ασθένειες των πολιτικών κινημάτων, υπάρχουν πολύ περισσότερες και μάλιστα πολύ πιο επικίνδυνες. Οι γεροντικές. Ο μεταγραφειοκρατισμός, ο μετακεμαλισμός, και στην περίπτωση για την οποία γίνεται λόγος, ο μεταοργουελισμός αποτελούν μερικές από αυτές. Των οποίων η συνύπαρξη διαπιστώθηκε για άλλη μια φορά την Κυριακή 11 Νοεμβρίου. Από το Σπόρτιγκ έως την Οργάνη της γειτονικής Ροδόπης, και έως τα κατά της μιντιοκρατίας, κηρύγματα του Γιώργου Παπανδρέου αλλά και άλλων, όταν από την άλλη, όλοι τους την έχουν διακονήσει και τη διακονούν από δεκαετιών.


Φαντάζομαι ότι οι αναγνώστες σας θα μπορούν να διαβάσουν στο ίδιο φύλλο το νέο κείμενο του φίλου Χρήστου Κηπουρού που έχει ως τίτλο «Η ανάκτηση μιας χαμένης Δημοκρατικότητας». Εγώ στο μόνο που θα ήθελα να πω κάτι επιπλέον είναι να κάνω μια ακόμη δημόσια πρόσκληση σε κάθε θεσμικό πρόσωπο, όπως και εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ στην περιοχή, για Δημόσια Συζήτηση γύρω από τη συγκεκριμένη ανάκτηση. Και ειδικότερα το πώς μπορεί κανείς σήμερα, στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, να είναι Δημοκράτης με πράξεις.


Λέω τέλος ότι οι υποβολείς σχολίων, που ως γνωστό, βρίθουν στη δημοσιογραφική Ελλάδα, μετά των πληρεξουσίων τους μεταφορέων στο χαρτί ή στο γυαλί, σαφώς και δεν είναι. Και θα ήταν πάρα πολύ χρήσιμη και η δική σας γνώμη. Και νομίζω ότι θα συμφωνείτε αγαπητοί φίλοι ότι η απόρριψη μιας Δεξιάς, όπως και κάθε ομώνυμης διακυβέρνησης, δεν παράγει αυτόματα Πολιτική και Δημοκρατική Πολιτική Παιδεία και Ηθική. Και ότι η τελευταία χρειάζεται να μην είναι απλά και μόνο προϊόν λεκτικού πληθωρισμού, όπως γίνεται κατά κόρον από τα στελέχη ή τις διοικήσεις του ΜΕΤΑΠΑΣΟΚ.
Νοέμβριος 2007 Πασχάλης Χριστοδούλου

Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2007

ΤΡΙΛΟΓΙΑ

Αγωγοί, Παραγωγοί και Προαγωγοί στην Ευρασία

Του Χρήστου Κηπουρού

Αντί εισαγωγής

Η νέα εργασία αποτελεί μια Τριλογία Πολιτικής Γεωοικονομίας και Γεωοικονομικής Δημοκρατίας. Στην τριλογία αυτή, το πρώτο μέρος περιλαμβάνει το κείμενο για τον ενεργειακό διάδρομο Κασπίας Ευρώπης και συγκεκριμένα τον αγωγό φυσικού αερίου I.T.G.I. {Interconnector Turkey- Greece- Italy}. Ορθότερα, κατά τη γνώμη μου, τον ενεργειακό διάδρομο, {Αζερμπαϊτζάν- Γεωργία ή Αρμενία- Τουρκία- Ελλάδα- Ιταλία κλπ.}, και κυρίως το τι όφειλε από δεκαετίας να κάνει η Ελλάδα ώστε να επιτύχει την ενεργειακή της ισοτιμία με τις όμορες χώρες, και κυρίως με την Τουρκία, αφού, όπως αναπτύσσω και αποδεικνύω με ακλόνητα στοιχεία, ναι μεν γίνεται και κόμβος, όπως διατυμπανίζουν οι αντιπολιτευόμενοι από ετών, όσο και οι κυβερνώντες κατά τα τελευταία χρόνια αλλά κυρίως μετατρέπεται σε ενεργειακό εξάρτημα της Τουρκίας, από εξαετίας και πλέον, που το αποσιωπούν αμφότεροι. Όπως βέβαια και οι γείτονες, όταν κάνουν κοινές δηλώσεις με τους ημεδαπούς. Γιατί στις δικές τους ανακοινώσεις λένε άλλα. Και τα οποία, όπως η αγορά φυσικού αερίου από την Τουρκία, είναι η αλήθεια.


Το επόμενο μέρος, το δεύτερο επεξεργάζεται τη λύση της Θρακικής Διώρυγας Burgas Αλεξανδρούπολης. Αυτή προτείνεται αντί του ομώνυμου πετρελαιαγωγού και των παρελκομένων έργων του διυλιστηρίου κλπ. Πρόκειται για μια συζήτηση που έκανα με έναν συμπατριώτη κάτοικο των Φερρών, και η οποία λύση, είχε «απειληθεί» σε ανύποποτο χρόνο, προ πολλών δεκαετιών, από την τότε Σοβιετική Ένωση.


Το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας περιλαμβάνει ένα προ τετραετίας κείμενό μου, με τίτλο «Ένας νέος αγωγός την Ευρασία» και με υπότιτλο «Εύξεινος Αγωγός». Είναι περίπου ίδια με τη διαδρομή του αγωγού που πρόσφατα εξήγγειλαν ως South Stream, οι χώρες της Ρωσίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας, στην Πόλη, κατά την εκεί σύνοδο των Παρευξεινίων χωρών, η οποία παρακάμπτει ως μη όφειλε την Ελλαδική Θράκη και που σύμφωνα με τη δική μου πρόταση δεν συμβαίνει.


Η εκ νέου δημοσίευση του εν λόγω κειμένου δεν γίνεται από λόγους καυχησιολογίας ούτε για καμιά άλλη αιτία. Το κάνω, απλά και μόνο, προκειμένου να ισχυροποιηθούν έτι περαιτέρω, τα δύο πρώτα μέρη και η πολιτική παιδεία τους ως προς την πολιτική γεωοικονομία, όσο και ως προς τη γεωοικονομική Δημοκρατία. Οι οποίες με τη σειρά τους αποτελούν για τη χώρα μας, όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα αναγκαία για τη συνέχεια νέα τους πολιτικά και γεωοικονομικά εργαλεία.


Θράκη Αύγουστος 2007,
Α΄ ΜΕΡΟΣ

Αγωγοί, Παραγωγοί και Προαγωγοί στην Ευρασία



Το θέμα δεν είναι βέβαια σημερινό. Έχει την αφετηρία του στις αρχές της δεκαετίας, όταν η τότε Ελληνική κυβέρνηση αντί να προωθήσει την ενεργειακή της συνεργασία με την Τουρκία σε μια ισότιμη βάση, ως χώρες δηλαδή διέλευσης -Transit Countries- υπέγραψε την αγορά από την Τουρκία 750 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, την οποία όμως, κατά τα υπόλοιπα, βάφτισε «διασύνδεση» των δύο δικτύων, αποκρύπτοντας την αλήθεια.


Και για να μην υπάρχει αμφιβολία από κανέναν, ο αγωγός που υλοποιεί την αγορά αυτή έχει σαφή και συγκεκριμένη ταυτότητα και διαδρομή. Είναι ο αγωγός αγάπης, όπως τον ονόμασε ο Τούρκος πρωθυπουργός, ο αγωγός Προύσας Κομοτηνής, η δε ποσότητα του φυσικού αερίου είναι η αναγκαία ώστε να λειτουργεί απρόσκοπτα η μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο στην πρωτεύουσα της Θράκης.


Αυτή ήταν και η πρώτη πράξη, η οποία, όπως έγινε και επίσημα γνωστό, αποτελούσε
και την έντονη επιθυμία των ΗΠΑ αλλά και ένα μικρό δώρο τους προς την Τουρκία. Το να μετατραπεί δηλαδή η Ελλάδα σε εξάρτημα της γεωοικονομίας της γειτονικής χώρας. Η οποία μπορεί μεν να μην είναι παραγωγός φυσικού αερίου αλλά αυτό δεν την εμποδίζει να βρίσκει και να κάνει, φερόμενη όπου την παίρνει ως προαγωγός. Επί το λαϊκότερο, νταβατζής, που προέρχεται από τη γνωστή τουρκική λέξη «davaci». Ο νταβατζής της Ευρασίας. Και προς τα Ανατολικά, με την αποσιώπηση ότι μέχρι την παραγωγό χώρα του Αζερμπαϊτζάν και την Κασπία παρεμβάλλονται η Γεωργία ή/και η Αρμενία, όσο και προς τα Δυτικά, με την Ελλάδα σε ρόλους εταίρας παρά εταίρου, μπερδεύοντας το θηλυκό με το αρσενικό γένος στα δύο αυτά εντελώς άσχετα μεταξύ τους ουσιαστικά που εκλαμβάνονται ως ενιαίο επίθετο. Ας μην επεκταθώ στη σχέση της Τουρκίας με άλλα γένη, όπως το ανθρώπινο.


Στο βιβλίο που έγραψα πριν πέντε χρόνια, με τίτλο «Αγώνας για τη Γεωοικονομική Δημοκρατία», όπως και σε νεότερα γραπτά για το ίδιο θέμα, εξηγώ τα, κατά τα άλλα, οφθαλμοφανή γιατί και πώς. Ναι μεν έλεγα, και λέω και τώρα, όπως δείχνει η ιστορία αλλά και το παρόν με άλυτο το Κουρδικό ζήτημα, τα Αμερικανικά συμφέροντα δεν ταυτίζονται με τα Τουρκικά στην περιοχή, όμως αυτό δεν εμποδίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες προτού χρυσώσουν το χάπι στη γνωστή τουρκική πλεονεξία, να στέλνουν το λογαριασμό να εξοφληθεί από τον Ελληνισμό. Να πληρώσει αυτός τα σπασμένα, τις αναγκαίες τουρκικές αποζημιώσεις. Άλλες φορές με σχέδια, όπως του Annan στη Μεγαλόνησο, και άλλες με την ενεργειακή Ελλάδα να γίνεται, αν δεν έχει ήδη γίνει ενεργειακό εξάρτημα της Τουρκικής μηχανής.


Στη σημερινή περίοδο παίζεται η δεύτερη πράξη. Από τη μια πλευρά, ορθά η χώρα μας συνυπέγραψε την υλοποίηση του ενεργειακού διαδρόμου για τη μεταφορά των 11,50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ιταλία, διαμέσου Γεωργίας ή Αρμενίας, Τουρκίας και Ελλάδας, όμως από την άλλη, το εξ αυτών 15% ή 1,74 περίπου δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, όπως δήλωσε ο Τούρκος υπουργός, και απέκρυψε όπως και πριν η Αθήνα, θα τα πάρει η χώρα του, γινόμενη όπως συμπλήρωσε, έμπορος αερίου για πρώτη φορά, παρά ακριβώς μια χώρα διέλευσης. Με άλλα λόγια, για να τα πουλήσει ως έμπορος στη χώρα μας αφού εν τω μεταξύ θα έχουν ως τότε αυξηθεί αν όχι νωρίτερα οι σημερινές της ανάγκες.


Η απάντηση στο ερώτημα τι ακριβώς θα είναι η ενεργειακή Ελλάδα των επικείμενων δεκαετιών είναι κάτι τι το ερμαφρόδιτο. Και κόμβος και εξάρτημα της Τουρκίας. Και εταίρος και εταίρα. Ας μην επεκταθώ στα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την ίδια χώρα που τη βάφτισαν «ανταλλαγή». Ούτε στη λεόντεια σχέση δυτικά μεταξύ της ΔΕΠΑ και Edison και στο γιατί η Ελληνική συμμετοχή περιορίστηκε στο 20% και σε ρόλους ενός φτωχού συγγενή. Θα τα βλέπει από καμιά μεριά ο Ποσειδώνας, όπως ονομάζεται το έργο της υποθαλάσσιας ζεύξης του Ιονίου, και θα διαμαρτυρηθεί χτυπώντας με την τρίαινα τα νερά του. Απλά εγώ θα ήθελα να ταράξω τα εν Αθήναις λιμνάζοντα νερά. Τα εκ του εφησυχασμού από την προπαγάνδα των κυβερνώντων περί του ότι η χώρα καθίσταται ενεργειακός κόμβος έως τα εκ της σικέ σιγής αν όχι και επανάληψης των ίδιων περί κόμβου ανοησιών εκ μέρους των αντιπολιτευόμενων, οι οποίοι είναι και οι πρώτοι διδάξαντες, έως τα έλη των Μέσων της πρωτεύουσας.


Τα οποία σιωπούν για μια επιπλέον αιτία. Γιατί θα υποχρεωθούν να απαντήσουν στο απλό όσο επίσης λογικό ερώτημα των πολιτών: Μα καλά, σε ποιο σημείο διαφέρουν τελικά οι κεμαλικοί από τους ισλαμιστές, ως προς στον Ελληνισμό; Στη Θράκη, στο Αιγαίο, στην Κύπρο ή στη Γεωοικονομία και στο ενεργειακό ζήτημα; Γιατί μάλλον τότε έχω δίκαιο εγώ που λέω ότι τα δύο μέρη του τουρκικού δυισμού αποτελούν τις δύο όψεις ενός και του ίδιου νομίσματος, μιλώντας για κεμαλισμούς και τον εξ αυτών κεμαλισλαμισμό όσο και την ομώνυμη γεωοικονομία. Αυτός είναι και ο λόγος στον οποίο οφείλεται το σημερινό κείμενο ενώ προτείνεται στον αναγνώστη αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο να ψάξουν, κάνοντας την αρχή από τις δημοκρατικές αποκαλούμενες εφημερίδες της πρωτεύουσας, να βρουν μια έστω λέξη για αυτά που εξέθεσα, αν και βρίθουν σε όλα τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων. Και πρώτα πρώτα στα Τουρκικά επί του κεμαλισλαμιστή Erdogan, όπως ακριβώς και επί του κεμαλιστή Ecevit, στα 2001.


Ήθελα λοιπόν να θέσω ένα συγκεκριμένο ερώτημα στους παλιούς μου συντρόφους. Αν τέτοια ήταν η ισχυρή Ελλάδα και αν αυτή είναι και η δυνατή Ελλάδα, όπως την λένε και ξαναλένε, αναδεικνύοντας την σε σήμα κατατεθέν, τότε ποια είναι αλήθεια η ανίσχυρη και η αδύνατη; Στο μόνο που αναγνωρίζω ότι έχουν δίκαιο είναι ότι όντως έκτισαν και κτίζουν μετά των διαφόρων ημεδαπών και αλλοδαπών μακρινών φίλων τους, μια ισχυρή όσο και δυνατή Ελλάδα. Μιλώ για την Ελλάδα της λογοκρισίας των ιδεών και επί του προκειμένου, την Ελλάδα του φιλοκεμαλισμού που συνιστά, όπως γράφω αλλού, τον αντί του τρίτου δρόμου, τρίτο κεμαλισμό, με πρώτο και δεύτερο τους εν Τουρκία κεμαλικό και ισλαμικό κεμαλισμό. Μια λογοκρισία η οποία έρχεται από μακριά και πάει επίσης μακριά, και η οποία πέραν των λεγόμενων Δημοκρατικών εφημερίδων της Αθήνας και των τηλεοπτικών της Μέσων, που μόνον ως ένας νέος συλλογικός Μανιαδάκης μπορούν να χαρακτηριστούν, αν όχι ως ο «Ριζοσπάστης» που τύπωνε ο εν λόγω υπουργός του Μεταξά, επεκτείνεται πλέον και στο διαδίκτυο, με το οποίο άλλωστε έχουν οργανικότατες σχέσεις, τόσο εδώ όσο και στην Κύπρο.


Ας μην επεκταθώ περισσότερο. Ίσως σε αυτά τα οποία αναπτύσσω οι κυβερνώντες να αντιτείνουν το south stream και το πρόσφατο memorandum of understanding μεταξύ της Ρωσίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας. Δεν το παραγνωρίζω, μόνο που οι χάρτες δείχνουν άλλα. Συγκεκριμένα δείχνουν τον μελλοντικό υποθαλάσσιο αγωγό να οδεύει μετά από τον Εύξεινο και το Burgas προς τη Μακεδονία, παρακάμπτοντας τη Θράκη και αφήνοντας την υπό την αποκλειστική τουρκική ενεργειακή ομπρέλα.

__________


Θράκη Αύγουστος 2007,




Σημ. {1}, βλ. μεταξύ άλλων στο: TURKISH DAILY NEWS Saturday, July 28, 2007:

Turkey will take 15 percent of the natural gas passing through a pipeline from Azerbaijan's Shakh Deniz field to Italy, or 1.74 billion cubic metres annually, Turkish Energy Minister Hilmi Güler said on Friday.


Güler said Turkey will become a gas trader for the first time, rather than just a transit country, under the latest pipeline deal between Turkey, Greece and Italy.


"Now we will be adding a commercial concept to our role of transit country," Güler told Reuters in a telephone interview.
















Β΄ ΜΕΡΟΣ


Θρακική Διώρυγα

«
Έστι δε και ενθάδε διώρυξ κρυπτή», Στράβων



Του Χρήστου Κηπουρού

Τα λόγια βέβαια αυτά του Στράβωνα αναφέρονται σε μια σπουδαία για την εποχή εκείνη διώρυγα ανάμεσα στη Δικαιάρχεια και τη Νεάπολη στην Ιταλική Χερσόνησο, όμως θα μπορούσαν να είναι και σήμερα επίκαιρα για την δική μας περιοχή. Γιατί υπάρχει και εδώ μια θαλάσσια διώρυγα κρυπτή -μιλώ για την κατασκευή διώρυγας μεταξύ Burgas-Αλεξανδρούπολης- η οποία όταν θα αποκαλυφθεί, εννοείται διαμέσου της εκσκαφής της, όταν δηλαδή γίνει και δοθεί στην κυκλοφορία, θα φέρει τα πάνω κάτω στην ευρύτερη περιοχή, αν όχι και σε ολόκληρο τον κόσμο.


Μιλούσα μεν από δεκαετιών για ένα by pass των θαλασσίων Δαρδανελίων, όμως δεν πήγαινε ποτέ το μυαλό μου μέχρι τη διώρυγα. Έμενα στα Χερσαία Δαρδανέλια. Στα Δαρδανέλια της ξηράς που βρίσκονται στον Έβρο, όπως σημειώνει στην υπέροχη εξιστόρησή του για την ευρύτερη περιοχή και τα μαρτύρια των λαών της, ο Henry Morgenthau στην αυτοβιογραφία του κατά την περίοδο που διετέλεσε πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκία των γενοκτονιών.

Και βέβαια δεν μιλώ για επανάκτηση της γνωστής από την ιστορία πλωτότητας από τον ποταμό Έβρο. Ούτε μιλώ για πλοιάρια και ποταμόπλοια. Άλλο αυτό και άλλο η διώρυγα που οφείλει να δέχεται κάθε κατηγορίας πλοία και μάλιστα το βάθος όσο και το πλάτος της να εξασφαλίζουν στη λειτουργία του νέου αυτού θαλάσσιου δρόμου δύο λωρίδες κυκλοφορίας και διάπλου. Και από βορά προς νότο, και αντίστροφα.


Ναι μεν ο συμφωνηθείς μεταξύ Ρωσίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας πετρελαιαγωγός Burgas Αλεξανδρούπολης είναι ένα μεγάλο έργο, όμως άλλο τόσο μεγάλο είναι το κόστος σε μόλυνση, παρά τις όποιες περιβαλλοντικές μελέτες και μέτρα προστασίας. Και μόνο τα απόβλητα νερά των πετρελαιοφόρων αρκούν για να εκφράσει κανείς τις επιφυλάξεις του αν όχι την εναντίωσή του απέναντι στον πετρελαιαγωγό. Η οποία θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη όταν αρχίσει να καταβάλλεται στην πράξη το τίμημα. Πόσο μάλλον μεγαλύτερη θα είναι η εναντίωση όταν επιβεβαιωθούν τα περί του διυλιστηρίου.


Ας μην επεκταθώ στο εκ των τριάντα πέντε ψωροεκατομμυρίων Ευρώ ετήσιο όφελος από τη διέλευση του μολυσματικού και αντιδημοκρατικού αυτού καυσίμου γνωστού και ως βασιλιά των καυσίμων. Το πρόβλημα δεν είναι οικονομίστικο. Αυτό διδάσκει άλλωστε η ίδια η Θρακική ιστορία. Από την περίοδο του Σπάρτακου και την εκ μέρους του αγώνα του ιδανίκευση του Ελληνιστικού πνεύματος προς την ελευθερία, έως πρόσφατα. Πρώτα άλλωστε κάθε κοινωνία είναι κοινωνική και μετά οικονομική. Ας μη το κατανοούν αυτό πολλοί. Όταν όμως θα παίρνουν μαθήματα από τους λαούς, όπως στο Δημοψήφισμα για το Ευρωσύνταγμα και τους Γάλλους, θα αναγκάζονται να αλλάζουν γνώμη. Και ας νομίζουν ότι μπορούν να τους εξαπατήσουν εκ νέου.


Δεν αντιλέγω στην αλλαγή γνώμης. Απλά σε κάποια πράγματα χρειάζεται κανείς να καταλήγει από νέος. Να μπορεί ως γέροντας να σχετίζεται με τη γερουσία, όσο και με τη σοφία. Να το πω αλλιώς. Αν ο άνθρωπος του κέρδους είναι η περιουσία, το κέρδος του ανθρώπου είναι η ουσία. Αυτό με χαρά διαπίστωσα από τα λόγια συμπατριώτη από τις Φέρρες, σε πρόσφατη συζήτηση μαζί του. Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα παλιό μεν αντάρτη αλλά και νέο, έστω και αν διανύει το ογδοηκοστό όγδοο έτος του.


Προ πολλών δεκαετιών ο κυρ Μιχάλης Μπολτσίδης είχε ακούσει κάτι το οποίο ναι μεν στη συνέχεια ξεχάστηκε, μια και δεν είδε ποτέ ξανά το φως, όμως ο ίδιος δεν το ξέχασε. Ο λόγος για τη Σοβιετική «απειλή» κατασκευής, μέσα σε ελάχιστους μήνες, διώρυγας μεταξύ Μαύρης Θάλασσας και Αιγαίου, μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας, σαν απάντηση στις τουρκικές καθώς και άλλες απειλές για το ενδεχόμενο κλείσιμο των Στενών, ο διάπλους των οποίων διέπεται ως γνωστό από εβδομηκονταετίας και πλέον, από τη γνωστή Συνθήκη του Montreux. Μια συνθήκη που ναι μεν αναφέρεται στη λέξη Στενά χωρίς επιθετικό προσδιορισμό, χωρίς τη λέξη «Τουρκικά», που όμως ως γνωστό έγινε δεκτό και αυτό από το ημεδαπό Υπουργείο Εξωτερικών, το 2002.


Δεν γνωρίζω αν υπάρχουν σήμερα οι τεχνικές δυνατότητες κατασκευής και υποδοχής από τη γεωμορφολογία όσο τις διασταυρώσεις και παραλληλίες με τους υπάρχοντες ποταμούς ενός τέτοιου μεγάλου έργου που πέραν της απορροής των πλημμυριζόντων υδάτων τους καθότι σε μεγάλο της τμήμα η διώρυγα θα είναι παρέβρια, θα αλλάξει τη γεωγραφία όσο και την ιστορία της περιοχής. Ούτε γνωρίζω αν η τότε Σοβιετική δια του Στάλιν δήλωση είχε σχέση με τη διώρυγα σύνδεσης της Λευκής Λίμνης με τη Βαλτική, το καταναγκαστικό εκείνο έργο που αποπερατώθηκε σε μια διετία και όπου εργάστηκαν πολλές δεκάδες χιλιάδες εξόριστων. Απλά γνωρίζω ότι πρέπει να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση στην Ε.Ε. για το θαλάσσιο αυτό by pass των Δαρδανελίων.


Δεν σπεύδω να μιλήσω -αν φυσικά το έργο είναι εφικτό- για τους κάθε κατηγορίας πλόες, διαμέσου του. Από τα εμπορικά έως τα πετρελαιοφόρα που θα μπορούν να επιλέγουν αντί των Στενών, μια εναλλακτική διαδρομή. Ούτε και αν ποτέ δίπλα στην Ορεστιάδα θα μπορούν να ψαρεύονται παλαμίδες της μαύρης θάλασσας ή ακόμη και πελαγίσια ψάρια εκ του Θρακικού. Ούτε αν επιβεβαιωθεί ο πολιτευτής εκείνος που έλεγε στους δυμοτιανούς ότι θα τους φέρει θάλασσα. Μπορώ όμως να ισχυριστώ ότι η Ελλαδική και η Βουλγαρική Θράκη μετά των χωρών τους, όσο η ίδια η Ευρώπη, θα αποκτήσουν μια τεράστια γεωστρατηγική, γεωοικονομική και γεωπολιτική υπεραξία.


Δεν λέω να αρχίσει αύριο. Άλλωστε όλες σχεδόν οι γνωστές διώρυγες προτού γίνουν, είχαν πίσω τους μια όχι και μικρή ιστορία. Και δεν αναφέρομαι μόνο στη διώρυγα του Παναμά που για πρώτη φορά παραδόθηκε σε λειτουργία το 1914 και που επάνω στην εκατονταετία, το 2014 δηλαδή, πρόκειται να παραδοθεί η βελτιωμένη εκδοχή της με όσους συμβολισμούς περικλείει αυτό. Ούτε στη διώρυγα του Σουέζ, που λίγο πολύ είναι γνωστή και η δική της ιστορία. Ούτε καν αναφέρομαι στη διώρυγα της Κορίνθου η οποία κατά το πρώτον συζητήθηκε στην αρχαιότητα, και που χρειάστηκε ένας Χαρίλαος Τρικούπης να τη βάλει μπροστά.


Η εισαγωγή της Θρακικής διώρυγας στην Ευρωπαϊκή ατζέντα είναι άλλων διαστάσεων, πολύ διαφορετικών. Όχι μόνον Ελληνικών, Βουλγαρικών και Ευρωπαϊκών αλλά διεθνών και παγκόσμιων. Όσο τώρα για τις άλλες διαστάσεις που έλεγα, αν το μήκος του έργου ανέρχεται σε 320 περίπου χιλιόμετρα με μέσο πλάτος 100 μέτρα και μέσο βάθος 20 μέτρα, τότε αντιλαμβάνεται κανείς περί τίνος είδους εργοστασιακό συγκρότημα μιλάμε. Και τι είδους διακρατική, Ευρωπαϊκή και βέβαια διεθνή κοινοπραξία.


___________


Θράκη Αύγουστος 2007,






























Γ΄ ΜΕΡΟΣ


Ένας νέος αγωγός στην Ευρασία

Εύξεινος αγωγός

Έναν νέο διεθνή εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο με αγωγό φυσικού αερίου θα περίμενε κανείς να προταθεί από Ελληνικό ή άλλο Ευρωπαϊκό ερευνητικό ίδρυμα μελετών που ασχολείται με παρόμοια ζητήματα. Θα μπορούσε να αποτελέσει προϊόν και επόμενα, αντικείμενο έρευνας και επεξεργασίας για μια σοβαρή σχολή πολιτικής γεωοικονομίας. Μια τέτοιων προδιαγραφών λύση, με πρώτο τροφοδότη το Ρωσικό αγωγό που θα καταλήγει στην Κριμαία {
1}, αποτελεί κατά τη γνώμη μου, η επέκτασή του, μέσω υποθαλάσσιας ζεύξης του Βορειοδυτικού Εύξεινου, από τη Σεβαστούπολη έως την Κωστάντζα και εκείθεν στο Μπουργκάς και την Αλεξανδρούπολη {Χάρτης α.}, με διακλαδώσεις προς τη Βαλκανική, Ευρωπαϊκή, και μέχρι τη Μικρασιατική ενδοχώρα. Η συμβολή της ενεργειακής Εγνατίας στο χτίσιμο του σχεδίου, είναι καθοριστική {Χάρτης α.}. Πέραν των άλλων, αποτελεί οργανικό του μέρος.

Ανάλογα προβλέπονται στον Βορειοανατολικό Εύξεινο, με υποθαλάσσια και πάλι ζεύξη της Κριμαίας, αυτή τη φορά, με το Βατούμ ή μάλλον το Σοχούμι που είναι ο σταθμός απόληξης του διαμέσου της Αρμενίας προβλεπόμενου Ιρανικού τροφοδότη αγωγού {
2}, που επίσης μπορεί να συνεχιστεί στην υπόλοιπη Ευρώπη {Χάρτης α.}.

Παραφράζοντας τη γνωστή Κινέζικη παροιμία, μπορούμε στο σημείο αυτό να πούμε πως ένας χάρτης αξίζει όσο χίλιες εικόνες. Αποτέλεσμα της σύνθεσης είναι η διαβαλκανική και διευρωπαϊκή ενεργειακή γεφύρωση Ρωσίας, Κασπίας και Ιράν με Ιταλία και Αλγερία καθώς βέβαια και με την Ευρώπη. Ένα έργο που υπερτερεί λόγω της ποικιλίας των προϊόντων που μεταφέρει, όσο ως προς την ανταγωνιστικότητα απέναντι σε κάθε άλλη λύση ή διαδρομή. Μπορεί να αναδειχθεί σε κεντρική αρτηρία του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος με ροή φυσικού αερίου κάθε κατηγορίας που μάλιστα προέρχεται από τη μεγάλη πλειοψηφία των παγκόσμιων αποθεμάτων. Ένα κοκτέιλ από Ρωσικό, Κασπιανό {Τουρκμένικο, Ιρανικό, κλπ.}, έως Αλγερινό, με ορίζοντα εκατονταετίας. Πρόκειται αναμφίβολα για το κρίσιμο δρομολόγιο ανάμεσα στο Ευρασιατικό ενεργειακό χωροταξικό, τη Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική, που επιφυλάσσει για την ιστορική οδό, μοναδική κεντρικότητα. Το ότι επιβεβαιώνεται ως η ραχοκοκαλιά του Ελλαδικού σώματος με ενδιάμεσους βραχίονες τόσο προς τα δυτικά Βαλκάνια, όσο προς τον Ελλαδικό νότο μέχρι την Κρήτη, είναι το λιγότερο.
Ολοένα και περισσότερες χώρες στα ενεργειακά τους σχέδια προτιμούν πλέον ως καινούργιους δρόμους, τις υποθαλάσσιες ζεύξεις. Το κάνουν ώστε να αποφύγουν την παλαιότητα των χερσαίων δικτύων, τις καθοδόν απώλειες ή τις υφαρπαγές και κυρίως την καταβολή δικαιωμάτων στις χώρες διέλευσης. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η διασωλήνωση της Βαλτικής και της Βόρειας θάλασσας που προβλέπεται αντίστοιχα από τις συμφωνίες της Γερμανίας {
3 & Χάρτης β.} και την προχθεσινή της Αγγλίας με τη Ρωσία {3 & Χάρτης β.}, για προμήθεια φυσικού αερίου από τη χερσόνησο του Yamal, διαμέσου του λιμένα της Αγίας Πετρούπολης. Επίσης οι υποθαλάσσιες ζεύξεις Λιβύης-Σικελίας και Αλγερίας-Ιταλίας διαμέσου Σαρδηνίας και Κορσικής {Χάρτης β.} καθώς και η, παρά τα μεγάλα βάθη, μελέτη της υποθαλάσσιας επίσης ζεύξης Ιράν-Ινδίας, που παρακάμπτει το Πακιστάν. Κάτι που επαναφέρει στο προσκήνιο τη ζεύξη Κρήτης-Κυρηναϊκής {2} αν δεν συμφέρει περισσότερο τη μεγαλόνησο το υγροποιημένο αέριο LNG, από Αίγυπτο, Λιβύη, Αλγερία ή Νιγηρία.

Η συμφωνηθείσα πριν από λίγους μόλις μήνες {
4} προμήθεια της Ρωσίας από το Τουρκμενιστάν, δεκάδων δις μ3 φυσικού αερίου ετησίως, έναντι 44 $ /1000 μ3, δείχνει μια τάξη μεγέθους, σχετικά με τις περί την Κασπία τιμές. Ειδικά, όμως όταν συγκρίνεται με τα της εσωτερικής Ελληνικής αγοράς, όπου η λιανική τιμή πώλησης είναι δεκαπλάσια, με την αντίστοιχη Βουλγαρική λιανική τιμή να κυμαίνεται στο ένα τρίτο της δικής μας, τότε η πρόκληση είναι πολύ μεγάλη. Με βάση τα προηγούμενα και βέβαια τα προς εξαγωγή υπαρκτά τεράστια Ρωσικά αποθέματα, μια τιμή στην Αλεξανδρούπολη γύρω στα 80 $ /1000 μ3 και πιθανή είναι και συμφέρουσα. Αν προστεθούν τα δικαιώματα διέλευσης του μέσω της διπλής κατεύθυνσης Εγνατίας διερχόμενου φυσικού αερίου, η τιμή του Ρωσικού ή του Τουρκμένικου αερίου στο Οτράντο, δεν θα υπερβαίνει τα 90 $ / 1000 μ3. Όσο θα κοστίζει σε Κέρκυρα και Ηγουμενίτσα το διαμέσου του τροφοδότη επίσης αγωγού “Enrico Mattei” εισαγόμενο Αλγερινό αέριο. Την τιμή των 75 $ / 1000 Μ3 επιδιώκει να επιτύχει η Τουρκία στις διαπραγματεύσεις της για το Ρωσικό του blue stream {3}.

Με μια τέτοια ενεργειακή Εγνατία, εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι η αντίστοιχη δίδυμη επίσης Ιόνια οδός θα αποτελέσει οργανικό της κλάδο ενώ παράλληλα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ολόκληρου σχεδόν του υπόλοιπου εδαφικού σώματος της χώρας. Κατά τα άλλα, αφού προηγηθεί διεθνής συνεννόηση για τον νέο ενεργειακό δρόμο, με τις χώρες διαμέσου των οποίων διέρχεται {Ρωσία, Ουκρανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Ιταλία}, οι δυο τελευταίες ως μέλη της Ε.Ε. μπορούν από κοινού με άλλα μέλη {π.χ. Αυστρία}, να τον φέρουν προς έγκριση και χρηματοδότηση ή να τον εντάξουν στα μεγάλα διευρωπαϊκά έργα. Ανάλογα θα συμβούν στην περίπτωση που τη θέση της Ρωσίας πάρει το Ιράν. Τα ίδια θα επαναληφθούν με οποιαδήποτε παραγωγό χώρα της περιοχής της Κασπίας {
2}.

Στην ουσία έχουμε να κάνουμε με τη γεωοικονομία ενός νέου διαδρόμου στην Ευρασία με διπλό by pass του μικρασιατικού εδαφικού σώματος. Ένα μικρό by pass, στα χερσαία Δαρδανέλια, και ένα μεγάλο στον Εύξεινο, σε βάθος βέβαια ολίγων εκατοντάδων μέτρων. Θα λέγαμε σχεδόν παράκτια. Ένα από τα κλειδιά του όλου σχεδίου είναι η χερσόνησος της Κριμαίας και η Ουκρανική γεωοικονομία {
Χάρτης α.}. Ένα άλλο κλειδί είναι η Αλεξανδρούπολη και η Ελληνική γεωοικονομία. Μπορεί το έργο να είναι όντως και μεγάλο και δαπανηρό, όμως έχει ταχύτατη απόσβεση. Πρόκειται επίσης για ασφαλή δρόμο.

Συγκρινόμενες οι μνημονευθείσες τιμές της διεθνούς αγοράς καθώς επίσης οι προσδοκώμενες, με τα 150 $ / 1000 μ3 Φ.Α. που η Τουρκία ζητάει, να το πω λαϊκά, ως νταβατζιλίκι για τον αγωγό Προύσας Κομοτηνής {
5}, ασφαλώς και η τιμή αυτή θα έπρεπε να βάλει την Ελλάδα να ψάξει τρόπους ακύρωσης. Διότι διαφορετικά θα συνεχίσει να υπονομεύει την αναπτυξιακή της συνέχεια. Επίσης την ανταγωνιστική της προοπτική που έως σήμερα, το μόνο που κάνει, είναι να την προπαγανδίζει.

Είναι τόσο ανταγωνιστικός ο νέος υποθαλάσσιος και χερσαίος ενεργειακός δρόμος που περιέγραψα, ώστε και αν ακόμη η Τουρκία δεχθεί να πάψει να παίζει ρόλους χώρας-δεξαμενής και έμπορα καυσίμων και περιορισθεί, όπως όλες οι χώρες, σε μια απλή χώρα διέλευσης “country transit” να μην αποτελέσει ούτε καν τότε, συμφέρουσα λύση. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για το Ρωσικό φυσικό αέριο ή άλλο από την Κασπία, π.χ. Τουρκμένικο, όπου τα πράγματα είναι οφθαλμοφανή αφού μια χιλιομέτρηση αρκεί. Ισχύει επίσης για το Ιρανικό και κυρίως την εξασφάλιση εξαγωγικής προοπτικής στην Ευρώπη {
2} μέσα από πλείονες του ενός διαδρόμους. Το προβάδισμα του αγωγού που προτείνεται έχει επίσης να κάνει με την όχι αμελητέα εξοικονόμηση της δαπάνης μεταφοράς, λόγω των υποθαλάσσιων τμημάτων του στον Εύξεινο. Ας το θέσουμε όμως και διαφορετικά. Η πολυδιαφημισμένη γεωπολιτική θέση της Τουρκίας αποδεικνύεται εν πολλοίς, μύθος. Ο οποίος όσο θα εξελίσσονται οι τεχνικές των υποθαλάσσιων ζεύξεων, άλλο τόσο θα μετατρέπεται σε παραμύθι. Τη θέση του νέου μύθου πρόκειται να πάρει ο Εύξεινος αγωγός.

Ας μην επεκταθούμε στην υπαρκτή Ελληνική ενεργειακή πολιτική που στην ουσία της αποτελεί διευκόλυνση της γειτονικής χώρας που δεν ξέρει τι να το κάνει τόσο φυσικό αέριο που μάζεψε, διακόπτοντας αυθαίρετα πότε τη ροή του Ρωσικού και πότε του Ιρανικού αερίου. Ούτε χρειάζεται να υπεισέλθουμε σε επιπλέον αιτίες ακύρωσης, όπως η εξόφθαλμη ενεργειακή εξάρτηση της Θράκης αν όχι της χώρας. Κάτι που μεταξύ άλλων μας επιστρέφει στην ιστορική αλήθεια κατά την οποία, η γεωοικονομία {
6} αποτελεί την άλλη όψη των εθνικών ζητημάτων καθώς και την πληρέστερη από κάθε προηγούμενη θεωρεία ερμηνείας τους.

Μαύρα μεσάνυχτα {
7} για τα ζητήματα αυτά, εκτός από τις κυβερνήσεις και τις αντιπολιτεύσεις της χώρας, έχουν επίσης δυστυχώς οι πανεπιστημιακές ομάδες των διάφορων ερευνητικών ιδρυμάτων. Δεν ερμηνεύονται αλλιώς τα όσα συναντώνται σε διεθνείς πηγές με κραυγαλέο παράδειγμα τη συναίνεση και την κοινή τους αντίληψη για το τουρκικό ενεργειακό σχέδιο.
Φαίνεται πως μια και η πολιτική Ελλάδα συνέδραμε δια του Ναϊρόμπι στην Κεμαλική γεωοικονομία του πετρελαίου και στην καρατόμηση στην ουσία του λαού της γνωστής από την αρχαιότητα Καρδουχίας, να θεώρησαν καλό να μην ολιγωρήσει η ακαδημαϊκή. Να συνδράμει και αυτή την γειτονική υπόθεση σε κάτι. Έστω ως προς το φυσικό αέριο. Ούτε καν που τους πέρασε από το μυαλό μια πιθανή, τύπου Θράκης, ενεργειακή εξάρτηση της Κύπρου ή του Αιγαίου {
4}. Όπως δεν τους απασχόλησε ποτέ η άμεσα συνδεδεμένη με τον Εύξεινο, γεωοικονομία της Εγνατίας.

Δεν γνωρίζω τι θα λένε τώρα όλοι τους, μετά από το Βατερλό της Τουρκικής γεωοικονομίας {
8}, όταν μέχρι διεθνή συνέδρια {9} αμφισβητούν τη βιωσιμότητα των πανάκριβων, εκτός όλων των άλλων, ενεργειακών σχεδίων, που χαρακτηρίσαμε ως το πιο μεγάλο διεθνές ρουσφέτι του νέου αιώνα {2}. Πόσο μάλλον σήμερα που πλέον ως παλιά, αναθεωρούνται αν δεν παραπέμπονται στις καλένδες, ιδιαίτερα όταν συγκρίνονται ως προς τα νέα έργα, τα made in u.s.a. και πάλι. Επίσης ως προς το ενεργειακό πλιάτσικο στο κατεχόμενο Ιράκ. Οι εξελίξεις δικαιώνουν τα δικά μας γραπτά. Όσο τώρα για την Ελληνική πολιτική, αυτή για άλλη μια φορά, έμεινε χωρίς γραμμή. Συνεχίζει να ταλαντεύεται ακόμη και τώρα μεταξύ της τουρκικής και της Αμερικανικής. Αυτό κάνουν πλείστα όσα Μέγαρα του Αθηναϊκού κέντρου. Από εκείνο της Βασιλίσσης Σοφίας και το Μαξίμου, επί της Ηρώδου του Αττικού έως αυτό της συζύγου του τελευταίου, Ρηγίλλης. Επίσης και άλλα.

Αποδεικνύεται τελικά ότι όταν ανάμεσα σε δυο γειτονικές χώρες, η μια μόνο έχει σχέδιο, τότε αργά ή γρήγορα αυτό, γίνεται κοινό. Κάποια στιγμή το υιοθετεί και το εφαρμόζει και η άλλη χώρα, ως δορυφόρος. Αυτό κάνει όλα τα τελευταία χρόνια, η λεγόμενη πολιτική Ελλάδα. Μπορεί να είναι όντως Αμερικανόφιλη, όπως την είπε κάποιος, όμως του διέφυγε αν δεν το απέφυγε, ότι κυρίως είναι τουρκόφιλη. Παλιά ήταν μόνο το πρώτο. Τώρα είναι και τα δυο. Αυτή είναι η διαφορά της από το παρελθόν. Ακόμη και από τον Σπύρο Μαρκεζίνη. Γιατί λίγο νου να διέθετε, θα είχε εδώ και καιρό αντιληφθεί τις προθέσεις που έχουν οι πάσχοντες από το χρόνιο και ανίατο τελικά σύνδρομο της ενεργειοκρατίας, υπερατλαντικοί κυβερνήτες. Από το νέο περιεχόμενο της βιωσιμότητας των αγωγών και κυρίως το υπό ριζική αναδιάταξη χωροταξικό στην ευρύτερη περιοχή μέχρι τις εκ του σύνεγγυς συστηματικές τους απειλές προς τη δεύτερη στον κόσμο σε αποθέματα φυσικού αερίου, χώρα του Ιράν.

Εικόνα και χάρτες υπάρχουν. Όμως άμα είσαι τυφλός πως να τα δεις. Αλλιώς μια επεξεργασμένη Ελληνική πολιτική γεωοικονομία είναι σε θέση να καταφέρει πολλά για τη χώρα αξιοποιώντας το όσο ποτέ άλλοτε ευνοϊκό σημερινό διεθνές περιβάλλον. Μπορεί, όπως λέγεται, ο λύκος στην αναμπουμπούλα να χαίρεται, όμως αυτό δεν ισχύει για όλους τους λύκους. Κάποιες φορές, σε περιόδους ανακατατάξεων, όπως η σημερινή, μπορεί να χαίρονται και τα συνώνυμα προς την αθωότητα αλλά και τη βλακεία, πρόβατα. Π.χ. όταν πρόκειται για λυκομαχίες. Το διδάσκει η ιστορία.

Ειδικά ως προς τη σημερινή πρόταση για τον αγωγό, πέραν της Ελλάδας και της Ιταλίας, υπάρχουν και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν να κερδίσουν από τον μικτό αυτό, υποθαλάσσιο όσο χερσαίο, ενεργειακό διάδρομο. Μια τέτοια χώρα, όπως ειπώθηκε, είναι η Αυστρία. Έχει πολλούς λόγους προσυπογραφής. Αντίθετα δεν έχει κανένα λόγο, όταν, ενώ μπορεί να το αποφύγει, να είναι υποχρεωμένη να καταβάλει χαράτσι δεκάδων δολαρίων ανά 1000 μ3 προϊόντος, έστω ως δικαίωμα διέλευσης, αν υπάρξει θετική έκβαση στη μελέτη βιωσιμότητας του χερσαίου αγωγού μεταξύ Ιράν, Κασπίας και Ευρώπης, διαμέσου της Τουρκίας {10 & Χάρτης β.} Πόσο μάλλον η δική μας χώρα που έχει συμφωνήσει να καταβάλει στη γείτονα “εμπορικό κέρδος” πλέον του δικαιώματος διέλευσης και μάλιστα χωρίς να έχει ακόμη προσδιοριστεί η τελική τιμή αγοράς. Λέγεται ότι απέναντι στα 150 $ /1000 μ3 που ζήτησε η Τουρκία, η Ελλάδα αντιπρότεινε να το αγοράζει 130 $ / 1000 μ3.

Με βάση τον περιγραφέντα αγωγό, μπορεί, μεταξύ των άλλων, η διακλάδωσή του προς την Τουρκία {Χάρτης α.}, να εξασφαλίσει τη λεγόμενη διπλή κατεύθυνση στον αγωγό Προύσας-Κομοτηνής. Περί διπλής κατεύθυνσης άλλωστε κάνουν λόγο τα αρχικά κυβερνητικά κείμενα.


ΧΑΡΤΕΣ

Χάρτης α. {a}:
ΝΕΟΣ ΑΓΩΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΑΣΙΑ, Χρήστος Κηπουρός, Θράκη Αύγουστος ΄03,

Χάρτης β. TRANS-EUROPEAN NETWORKS, PRIORITY AXES FOR NATURAL GAS, EUROPE UNION,
http://europa.eu.int/comm/energy/ten-e/consultation_2003_07_25/axes-prio-gas_en.pdf



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

{1} Ανάμεσα στη Χερσόνησο αυτή του Εύξεινου και την Αλεξανδρούπολη υπάρχει πέραν όλων των άλλων, μια παλαιά σχέση γεωοικονομίας. Μπορεί η ιστορία να θεωρεί ως κύρια αιτία δημιουργίας της πρωτεύουσας του Έβρου, το οθωμανικό σιδηροδρομικό ρυμοτομικό και τη διασταύρωση του κάθετου άξονα των Ανατολικών σιδηροδρόμων με τη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης Κωνσταντινούπολης, που κατασκευάστηκαν κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα και έκτοτε παραμένουν ως είχαν στην αρχική τους μορφή. Μπορεί το πρώτο Ελληνικό σχολείο να είχε ιδρυθεί πριν από αρκετά χρόνια, που σημαίνει ότι πέρα από το γνωστό δέντρο του ερημίτη {Ντεντέαγατς}, υπήρξε στον ίδιο τόπο, πολίχνη. Όμως υπάρχει μια ακόμη γενεσιουργή αιτία. Είναι η Κριμαία. Η έκβαση του ομώνυμου πολέμου της. Συγκεκριμένα η Ρωσική ήττα που κατά κύριο λόγο επήλθε λόγω αποκλεισμού των ανθρώπων, των προϊόντων και ειδικά των δημητριακών, που ακόμη επί Περικλή εξάγονταν κατά χιλιάδες τόνους από την ίδια χερσόνησο, διαμέσου του Εύξεινου, στην Αθήνα. Και όλα αυτά, είχαν πλέον διακοπεί. Αν λοιπόν οι Τούρκοι έκλειναν εκ νέου τα Στενά, οι Ρώσοι έπρεπε να έχουν κάτι σαν Δαρδανέλια της ξηράς και επίσης λιμένα στο Αιγαίο. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η πολεοδόμηση του χώρου από τους μηχανικούς του Ρωσικού συντάγματος, όταν κατείχαν επί ένα χρονικό διάστημα την περιοχή, δεν προέκυψε τυχαία.

Η μητέρα της Αλεξανδρούπολης είναι η γεωοικονομία. Η συνοπτική αναδρομή έγινε διότι κάτι ανάλογο συμβαίνει με το παρόν και κυρίως, πιστεύω, με το μέλλον της ευρύτερης περιοχής. Αν η πρωτεύουσα του Έβρου οφείλει τη γέννησή της στη γεωοικονομία, τότε η αναγέννησή της δεν μπορεί παρά να αναζητηθεί στην πολιτική γεωοικονομία. Αυτή μάλιστα τη φορά είναι δυνατόν να αναγεννηθεί αναπτυξιακά, εκτός από την ίδια και τη Θράκη, ολόκληρη η χώρα. Με βάση τη γεωοικονομία αυτή και ενώ όλες οι συνιστώσες δαπάνες της παραγωγής τείνουν να γίνουν αν δεν είναι ήδη ανελαστικές, η Ελλάδα μπορεί διαμέσου της πολιτικής και μέσα από ένα νέο ενεργειακό σχέδιο και ρυμοτομικό, να κερδίσει τη μάχη της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων της, εξασφαλίζοντας ελαστική, ελαστικότατη δαπάνη παραγωγής. Αυτήν της ενέργειας με βάση το γνωστό φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο του φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια ούτε ο Εύξεινος αγωγός προέκυψε τυχαία.

{2} Χρήστος Κηπουρός, Αγώνας για τη γεωοικονομική Δημοκρατία, εκδόσεις Γόρδιος, Αθήνα 2002, επίσης βλ. International Energy Outlook, May 2003,
www.eia.doe.gov/oiaf/ieo/nat_gas.html

{3} βλ. Χρήστου Κηπουρού, Η δική μας Αλεξανδρούπολη, εφ. ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Βόλος, 06 /05/ 2003. Με το ίδιο κείμενο προτείνονταν στην Ελληνική Προεδρία να θέσει κατά τη κοινή σύνοδο Ε.Ε. και Ρωσίας στην Αγία Πετρούπολη, το ζήτημα της ένταξης της Ρωσίας στην Ε.Ε. αναβαθμίζοντας με τον τρόπο αυτό την από 4ης Ιουνίου 1999 κοινή στρατηγική της Ε.Ε. για τη Ρωσία που είχε υπογράψει για τη Γερμανική Προεδρία ο Καγκελάριος Σρέντερ. Ο τρόπος όμως και κύρια ο χρόνος που επανέφερε τη Ρωσική ένταξη, η Ιταλική Προεδρία αδίκησαν το θέμα. Όσο για την Αγγλορωσική συμφωνία:
www.politics.guardian.co.uk/foreignaffairs/story/0,11538,985658,00.html,

{4}
www.gasandoil.com, Russian-Turkmen deals mark strategic shift for Moscow in Central Asia, By Igor Torbakov, 2003 May 01,

{5} βλ. συνέντευξη Χρήστου Κηπουρού στον ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗ, Κομοτηνή, 05/ 03/ 2003. Βλ. επίσης:
www.antibaro.gr/society/khpouros_antifwnhths.htm,

{6} ο. π. {3.α},

{7} Βλ.
www.parliament.gr, Πρακτικά 16 & 17 Ιουλίου 2003, όπου ο υπουργός ανάπτυξης μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η τιμή των 136 $ / 1000 μ3 που αγοράζει η Ελλάδα το Ρωσικό αέριο, είναι η φθηνότερη σε ολόκληρη την Ευρώπη!

{8} Χρήστου Κηπουρού, Ανήθικη γεωοικονομία, ΠΡΩΤΗ Θράκης, Αλεξ/πολη 29 Ιαν.΄03,
http://www.protionline.gr/show_archive.cfm?id=1226&obcatid=1

{9},
www.eurasianet.org/departments/business/articles/eav060203.shtml, Κων/πολη,

{10}, βλ.
www.e-control.at , 4 Δεκεμβρίου 2002, Πρόκειται για συμφωνία μεταφοράς φυσικού αερίου με χερσαίο αγωγό, από την Κασπία στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας. Επίσης βλ. www.ffbh.bg/market.html {source: Pari }, 18 Jul.΄03, και www.mpa.gr, 24 Ιουλ.΄03. Αφορά τη χρηματοδότηση από την Ε.Ε. της μελέτης σκοπιμότητας του σχεδίου “ΝΑΜΠΟΥΚΟ”.

__________________

* Το κείμενο του πρώην Βουλευτή Έβρου περιλαμβάνεται στο υπό έκδοση νέο του βιβλίο: Σημειώσεις πολιτικής γεωοικονομίας.

Θράκη, Αύγουστος 2003
xkipuros@otenet.gr

Η ανάκτηση μιας χαμένης Δημοκρατικότητας

Του πρώην Βουλευτή Έβρου Χρήστου Κηπουρού

Μπορεί να ακούγεται συχνά ότι το κριτήριο των πολιτών είναι αλάνθαστο, όμως δεν είναι και λίγες οι φορές που ισχύει το αντίστροφο. Και αυτό δεν έχει να κάνει με την προτίμηση ως προς τον ένα ή τον άλλο υποψήφιο για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, ότι δηλαδή θα άλλαζε κάτι αν θα ήταν διαφορετικό το αποτέλεσμα, αλλά το ότι πολλοί προσδοκούν, όπως έγραφα παλιότερα, σε ένα θαύμα. Κάτι φυσικά που δεν πρόκειται να συμβεί αφού τόσο η μια όσο η άλλη γραφειοκρατική ομάδα που είναι, πάρε τη μια χτύπα την άλλη, όχι μόνο δεν είναι Άγιες, ώστε να ελπίζει κανείς σε ένα θαύμα τους, αλλά απεναντίας είναι γεμάτες με αμαρτίες από δεκαετιών και το μόνο για το οποίο ενδιαφέρονται είναι η «παράταση» κατοχής καρεκλών εκ πάντων και πασών.


Σύντομα θα αποδειχθεί ότι οι επτά και πλέον εκατοντάδες χιλιάδες των πολιτών που συνέρρευσαν στη διαδικασία της εκλογής θα διαψευσθούν και πάλι, παραπέμποντας στον «πάντα ευκολόπιστο και πάντα προδομένο λαό» του Εθνικού ποιητή. Γιατί επί της ουσίας αυτό που συνέβη είναι ότι από τις δύο και κάτι γραφειοκρατικές ομάδες του ΠΑΣΟΚ, νίκησε η πολυπληθέστερη. Ποιες λοιπόν ιδέες και ποια πράσινα άλογα. Η σύγκρουση όχι μόνο δεν ήταν γόνιμη αλλά τυφλή, θεότυφλη. Δεν έγραψα άλλωστε τυχαία ότι για τη δωδεκάτη Νοεμβρίου, πέραν του «ουαί τοις ηττημένοις» θα ισχύσει αν δεν κατισχύσει κιόλας το «ουαί τοις νικηταίς».


Αν κανείς είχε εντεταλμένη οπτική θα έλεγε ίσως ότι ναι μεν ο Γιώργος Παπανδρέου έλαβε το 56% των ψήφων στην αναμέτρηση της 11ης Νοεμβρίου, όμως ταυτόχρονα από το ένα εκατομμύριο ψήφων, όπως είχε ειπωθεί, του 2004, έπεσε στις τετρακόσιες χιλιάδες. Αυτό πάντως που λέω εγώ είναι ότι η μόνη λύση για το ΠΑΣΟΚ είναι η διάλυση και η εκ νέου δημιουργία ενός μεγάλου Δημοκρατικού Πολιτικού κόμματος. Η Δημοκρατικότητα του οποίου θα μένει να αποδειχθεί, εφόσον προηγουμένως θα έχει αναζητηθεί, βρεθεί και προσδιορισθεί η ακριβής μορφή και τα περιεχόμενα.


Η Δημοκρατικότητα για την οποία ομιλώ φυσικά και δεν αποκτάται ούτε ανακτάται με το να καταγγέλλεις τη μιντιοκρατία, όταν την έχεις διακονήσει και διακονείς όσο κανείς άλλος -πλην ίσως του Σημίτη- στο χώρο σου και όχι μόνο, και αυτό μάλιστα από πολλών δεκαετιών. Γιατί τότε είναι σαν να λέει «ο γάιδαρος το γάιδαρο κεφάλα». Ας μην επεκταθώ στην προβοκατόρικη πολλές φορές στάση των Μέσων ούτε στην εξ αντικειμένου στήριξη με τον τρόπο αυτό, του δήθεν αντιπάλου τους. Ένα έργο που το έχουμε ξαναδεί και με την περίπτωση της πρόσφατα επανεκλεγείσας κυβέρνησης.


Η εν λόγω Δημοκρατικότητα δεν αποκτάται ούτε ανακτάται όταν τα συνδικαλιστικά λεγόμενα ποσοστά γραφειοκρατικής αλληλεγγύης, όπως π.χ. έγινε στην Πρωτεύουσα, παραπέμπουν σε σταλινισμό και όταν τα μειονοτικά ποσοστά, όπως π.χ. στην πατρίδα μου, έρχονται να θυμίσουν το γνωστό φιλοκεμαλισμό σου, αλλά και την αποσιώπηση από τον κύριο αντίπαλό σου, ίσως λόγω ταύτισης ως προς αυτό, όσο και από τα Μ.Μ.
Η ίδια αυτή Δημοκρατικότητα δεν αποκτάται ούτε και ανακτάται όταν η αυτοκριτική που δήθεν κάνεις παραλείπει επιλεκτικά τα σημεία σταθμούς της πολιτικής διαδρομής σου, με πρώτο και κύριο την αποσιωπημένη ακόμη και από τα ίδια ΜΜΕ, στάση σου στο γνωστό σχέδιο Αννάν και πολλά άλλα. Ούτε ανακτάται διαμέσου παλιννόστησης πρώην επικεφαλής κομμάτων που το τελευταίο τους εκβάν θυμίζει σαλτιμπάγκους.


Παρόλα αυτά η θαυματουργή, όπως απέδειξε η ιστορία ότι είναι, Πολιτική, δίνει μια τελευταία ευκαιρία ανάκτησης της χαμένης Δημοκρατικότητας αυτού του πάλαι ποτέ κινήματος του ΠΑΣΟΚ. Μέχρι που μπορεί να σβήσει από τα κιτάπια της ιστορίας ακόμη και κηλίδες, πλην από μια-δυο περιπτώσεις. Τόσο δραστικό λευκαντικό είναι.


Ποια είναι η λύση; Η καταρχήν λύση είναι να λύσουν τους ζυγούς, και τη θέση του ΠΑΣΟΚ να την πάρει ένα νέο μεγάλο Δημοκρατικό Πολιτικό Κόμμα. Ίσως κάποιοι αντιτείνουν ότι για επανίδρυση μιλούν από πολλών μάλιστα ετών, πολλά μέλη της γραφειοκρατικής αυτής οικογένειας. Ναι αλλά κανείς τους δεν έχει μιλήσει ποτέ για το πέραν των δυο τετραετιών στη Βουλή Ασυμβίβαστο, όπως αυτά τα χρόνια γράφω στις εργασίες μου για την Τέταρτη Δημοκρατία, προτείνοντας να ενσωματωθεί στο Σύνταγμα. Κάτι το οποίο εννοείται ότι θα συμπεριλάβει, αν δεν συμπαρασύρει, όπως λέγεται στα Νομοσχέδια, όλους τους επικεφαλής των πτερύγων του ημικυκλίου.


Κατά τα άλλα είμαι έτοιμος να συμφωνήσω με εκείνους που θα αντιτείνουν ότι οι ιδέες αυτές αποτελούν φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Πρώτο διότι χωρίς να το θέλουν, αποδέχονται ότι η υπαρκτή Πολιτική Ελλάδα είναι Έρημος. Χειρότερη δηλαδή και από «Στέπα», όπως έχω πει ότι συνιστούν τα Στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Και δεύτερον, διότι κόβεται ο βήχας όλων εκείνων των Ηρακλειδών των Κομματικών Στεμμάτων οι οποίοι επιχειρηματολογούν κουτοπόνηρα λέγοντας ότι δεν υπάρχει άλλη πρόταση.


Όπως κάτι ανάλογο θα έλεγαν, -π.χ. ότι δεν διαφώνησε κανείς- οι παλιοί σύντροφοί μου, αν δεν αποχωρούσα από την κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ ευθύς μετά την παράδοση του ιστορικού Κούρδου ηγέτη. Μια αποχώρηση η οποία ναι μεν εμένα με έστειλε στο σπίτι, αλλά που θα θυμίζει στο διηνεκές την ύπαρξη της ανεξίτηλης ιστορικής κηλίδας όλων τους και που κανένα λευκαντικό δεν θα μπορεί να αφαιρέσει.


Όπως και καμιά απολύτως «αγιογράφηση», σαν και αυτή που επεχείρησε πρόσφατα ο εκ των πρωταγωνιστών της παράδοσης Πάγκαλος για το Γιώργο Παπανδρέου για τον οποίο συμπλήρωσε ότι είχε δήθεν διαφωνήσει με την παράδοση του Οτζαλάν, ταχθείς υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ταυτόχρονα όμως προαχθείς, σπεύδω να πω, στη θέση του Υπουργού Εξωτερικών. Τώρα γιατί έγινε αυτό το δείχνει ο πρότερος της 15ης Φεβρουαρίου του 1999 και κυρίως ο εν συνεχεία βίος του συνονόματου με το συγγραφέα του «1984» και της αλά Ελληνικά εκδοχής του ίδιου έργου.
___________

Σημείωση {1} Χρ. Κηπουρός, Τέταρτη Δημοκρατία, Συμβόλαιο με τις Περιφέρειες, 36η έκδοση. Η εργασία δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου της Θράκης στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
http://alex.eled.duth.gr/kipouros/

Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2007

Ούτε καν ΕΔΗΚ μπορεί να γίνει αυτό το ΠΑΣΟΚ


«Αν η Εθνική Συνδιάσκεψη έμοιαζε με κάτι ήταν μια ακόμη κωδωνοκρουσία. Όχι βέβαια γιατί οι δεκάδες εκ των ομιλητών με όσα είπαν έκρουσαν κάποιους κώδωνες κινδύνων αλλά γιατί οι ίδιοι μοιάζουν με κουδούνια. Τα οποία ως γνωστό είναι στο εσωτερικό τους κενά ώστε με τις γλωσσίτσες τους να μπορούν να παραγάγουν δυνατούς ήχους, αλλά πέραν τούτου ουδέν. Όπως κενοί ήταν οι εκφωνηθέντες στη Συνδιάσκεψη λόγοι μετά των φωνασκιών στις οποίες κατέληγαν, και πρώτα από όλα, οι φλυαρίες των υποψηφίων Προέδρων, με πλέον υποκριτικές, τις ομιλίες των δύο επικρατέστερων».

Χ. Κ. αρχές Νοεμβρίου 2007,

Του πρώην Βουλευτή Έβρου Χρήστου Κηπουρού

Έως τώρα η ιστορία και η ζωή δίδασκαν το «ουαί τοις ητημμένοις». Να όμως που και αυτό η χρόνια μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ το αντιστρέφει αφού από εδώ και πέρα θα ισχύει παράλληλα και το «ουαί τοις νικηταίς», αν δεν κατισχύει κιόλας. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Και γιατί τέτοια θα αποδειχθεί ότι είναι στην ουσία της η δωδεκάτη Νοεμβρίου, η επόμενη ημέρα της εκλογής Προέδρου αφού η νίκη που θα κερδίσει θα είναι η πρώτη αλλά και η τελευταία. Αντί μάλιστα για μια Πύρρειο νίκη που όπως θα έλεγε ο γνωστός Ηπειρώτης βασιλιάς «άλλη μια τέτοια νίκη και χαθήκαμε», στην περίπτωση του εναπομείναντος ΠΑΣΟΚ μπορούσε να καθιερωθεί να λέγεται: «μία νίκη, καμία νίκη», κατά το «εις μάρτυς, ουδείς μάρτυς». Όπως δηλαδή υπάρχουν οι μόνιμοι Αξιωματικοί στις ένοπλες δυνάμεις να μπορεί και ένας χώρος να κάνει καριέρα επί αρκετές δεκαετίες ως μόνιμη Αξιωματική Αντιπολίτευση στις πολιτικές δυνάμεις, προτού γίνει Κυβέρνηση. Αν ποτέ γίνει.


Το πιο άσχημο όμως της υπόθεσης είναι άλλο. Όχι μόνο Ένωση Κέντρου αλλά ούτε καν ΕΔΗΚ μπορεί να γίνει αυτό το ΠΑΣΟΚ. Ναι μεν αριθμητικά μπορεί να συμβεί, όχι όμως ηθικά και ψυχικά. Και όχι για κανένα άλλο λόγο αλλά γιατί δεν γίνεται σύγκριση μεταξύ του Μητσοτάκη κι ενός συλλογικού Μητσοτάκη, όπως από πολλών ετών το κατάντησαν. Αλλιώς θα έπρεπε να υπάρχει μεταξύ των υποψηφίων για την Προεδρία έστω κάποιος νέος Ζίγδης. Από τα Εθνικά, το Κυπριακό και το Σκοπιανό έως το Αναπτυξιακό και το οξύ Περιφερειακό ζήτημα της χώρας. Ποιος όμως είναι αυτός; Μήπως o εκ Ρόδου συμπατριώτης του; Ή μήπως κανείς εκ των δύο άλλων; Και με την ευκαιρία ήθελα να γενικεύσω το ερώτημα: Ναι μεν πράσινο Μητσοτάκη, δηλαδή Σημίτη και κλώνους από Σημίτη έχουν πολλούς, να φάνε και οι κότες, και αυτό, ανεξάρτητα από την ύστερη απόρριψη του πρώην πρωθυπουργού εκ πάντων των κλώνων του, όμως κανένα Ζίγδη έχουν; Έχουν κάποιον δηλαδή ή κάποια εκ των αξιωματούχων αμφότερων των Γενικών Επιτελείων ή των λεγομένων πόλων, που να έχουν σώσει την ψυχή τους; Και πώς να έχουν όταν την ενοικιάζουν πότε εδώ και πότε εκεί; Μάλιστα να διατείνονται ότι δεν δέχονται και αφέντες στο κεφάλι, όταν η εντός όσο και η εκτός των τειχών στάση τους, διαβεβαιώνει για το αδιαχώρητο;


Ας το θέσω όμως και αλλιώς. Αν η Πολιτική συνιστά όντως σπουδαία τέχνη, τότε ποιος άραγε από τους τρεις διεκδικητές της Προεδρίας του ΠΑΣΟΚ είναι φτασμένος καλλιτέχνης; Έστω ας μην ήταν και πολύ σπουδαίος αλλά να μπορούσε να αναδειχθεί ακόμη και σε έναν απλό αρτίστα. Να μπορεί στοιχειωδώς να ξεχωρίσει τη ζωγραφιά από τη μουτζούρα. Γιατί μόνο γέλια μπορεί να προκαλέσει το ότι συμφώνησαν όλοι τους να ξαναγίνουν τοπικές οργανώσεις στα χωριά. Μόνο που κανείς δεν σκέφθηκε πως μπορεί να γίνει αυτό σε μια χώρα χωρίς χωριά. Και κυρίως το ότι δεν ευθύνονται μόνο οι νυν κυβερνώντες αλλά και οι πρώην εξ αδιαιρέτου αφού η χαριστική βολή στην χωριοκτονία δεν είναι άλλη από το κοινό τους όραμα «Αθήνα 2004». Αυτήν την χορταριασμένη ταφόπλακα της Ελληνικής Περιφέρειας, που την έχουν απωθήσει για να μην αισθάνονται τύψεις.


Κατά τα άλλα, επειδή επί δεκαετίες πιπιλίζουν όλοι τους τα περί Αναγέννησης του ΠΑΣΟΚ ενώ στην ουσία δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτε, και επειδή χρειάζεται κανείς να θυμηθεί με την ευκαιρία αυτή τον homo Universalis των Αναγεννησιακών χρόνων, το ερώτημα που τίθεται είναι ποιος από τους τρεις αλλά και από τους παραμένοντες στο εναπομείναν ΠΑΣΟΚ, σχετίζεται, έστω εξ αποστάσεως, με μια σημερινή εκδοχή του συγκεκριμένου αυτού τύπου ανθρώπου; Εκτός και αν θεωρούν ότι οι επιδόσεις τους μπορούν διαμέσου της τηλεοπτικής «κουλτούρας» της οποίας συνιστούν χρόνιους φανατικούς θιασώτες και θαμώνες, να συμβάλουν ως προς αυτό.


Όσο για την απάντηση σε όλα τα πιο πάνω ερωτήματα, αυτή βρίσκεται στην ιστορία, όσο βέβαια στο μέλλον. Δηλαδή στην Πολιτική. Θέλω να πω ότι δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος και δεν πρόκειται να βγει τίποτε από το να πάνε οι Δημοκρατικοί Πολίτες να ψηφίσουν και νομιμοποιήσουν με την παρουσία τους την 11η Νοεμβρίου. Η οποία αν θα θυμίζει κάτι θα θυμίζει τον ασθενή που τον άνοιξαν και τον έκλεισαν. Καταρχήν γιατί η συμμετοχή όχι λίγες φορές γίνεται συνέργεια αν όχι συνενοχή σε βάρος της Δημοκρατίας την οποία υποτίθεται ότι διακονεί. Πόσο μάλλον όταν είναι πλέον ή βέβαιο το ότι όλος αυτός ο κόσμος που θα πάει να ψηφίσει, θα φάει σύντομα νέα κατραπακιά. Είτε δια της κλιμακούμενης συρρίκνωσης είτε δια της διάσπασης.


Οπότε η λύση που απομένει και που είναι μια και μόνη είναι η διάλυση ενός από ετών σαπισμένου οργανισμού -αν μπορεί βέβαια να γίνει και αυτό, λόγω μετάλλαξης- και η ίδρυση ενός μεγάλου Δημοκρατικού Πολιτικού κόμματος, με πρώτο βήμα το ηθικό ασυμβίβαστο των Βουλευτών για τις πέραν των δύο 4ετιών στο Κοινοβούλιο, και την εν συνεχεία θεσμοθέτηση και συμπερίληψή του στο Σύνταγμα. Ο λόγος δηλαδή για είσοδο της χώρας στην 4η Δημοκρατία {1} με τη θεσμική αντιμετώπιση της πολιτικά διαιωνιζόμενης κληρονομικότητας των επικεφαλής όσο και πλείστων από δεκαετιών Βουλευτών, πρώην Πρωθυπουργών κλπ., εκ των λεγόμενων κομμάτων εξουσίας, όσο και τη θεσμική αντιμετώπιση της γραφειοκρατικής μακροβιότητας των επικεφαλής των κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Νομίζω ότι τα οκτώ χρόνια θητείας στην Προεδρία ενός πολιτικού κόμματος, όσο στα έδρανα της Ελληνικής Βουλής ή σε Κυβερνητικά, Υπουργικά ή Πρωθυπουργικά αξιώματα, είναι αρκετά. Όπως από την άλλη είναι λίγα για να στοιχειοθετούν τόσο μεγάλα συνταξιοδοτικά προνόμια.
_______

Σημείωση {1} Χρ. Κηπουρός, Τέταρτη Δημοκρατία, Συμβόλαιο με τις Περιφέρειες, 36η έκδοση. Η εργασία δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου της Θράκης στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://alex.eled.duth.gr/kipouros/